Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 05-12-2019

Mozes kriebel

betekenis & definitie

Het zou een van de geslaagdere hellestraffen kunnen zijn.

Duivel: ‘Maak jij maar een selectie van hoogtepunten uit vijftig Holland Festivals. Hier heb je zes cd’s. Daar moet het allemaal op passen.’ Mozes kriebel, wat een klus. (Het Parool 28-6-1997)

Net als jemig de pemig wordt mozes kriebel vaak toegeschreven aan Van Kooten en De Bie. Of, om preciezer te zijn, aan Koos Koets, de overjarige hippie die tussen 1984 en 1998 in hun televisieprogramma’s opdook. In feite werd deze krachtterm al in de jaren dertig in onder andere Rotterdam en Den Haag gehoord. Wel heeft Koos hem landelijke faam bezorgd.

Koos gebruikte de uitdrukking voor het eerst op 31 maart 1985, in een thema-uitzending over relaties. Hij is op zoek naar een vrouw en plaatst een contactadvertentie - een zogenoemd ‘lichtpuntje’. Hij dicteert dat hij een ‘niet square denkende vrouw’ zoekt die van Bob Dylan houdt vanaf diens vierde lp ‘want anders zitten we met dubbele platen’. Hij ratelt maar door en als de rekening wordt opgemaakt, blijkt dat hij een groot bedrag moet betalen. Hij zegt dan: ‘Mozes kriebel hé, dat is geen lichtpuntje, maar een vuurtoren.’ Uit budgettaire overwegingen maakt hij er uiteindelijk van ‘man met baardje zoekt vrouw’, een advertentie die overigens een paar dagen later werkelijk in de Volkskrant stond.

Mozes kriebel - dat soms ook aan elkaar wordt geschreven - wordt vooral door jongeren gebruikt. In 1991 werd de uitroep opgenomen in een boekje over jongerentaai, met als betekenis ‘kreet van euforie’. Men zegt ook wel Jezus kriebel.

Koos Koets mocht graag een joint opsteken, en daarom komt mozes kriebel soms voor in berichten over coffeeshops. Zo schreef HP/De Tijd in 1996: ‘Chris werkt in coffeeshop Piramide aan de Bussumse Landstraat. Of, Mozes kriebel, coffeeshop mag je eigenlijk niet zeggen volgens Chris.’

Zie verder bij jemig de pemig en Koos Koets.