Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 05-12-2019

Leef met vlag en wimpel, maar hou het simpel

betekenis & definitie

Bij Daewoo kunnen ze rijmen en dichten zonder hun hemd op te lichten. De ‘pay-off’:

‘U bent toe, aan ’n Daewoo’.
Let op de komma! Hier moet over nagedacht zijn. Zo kort, zo krachtig. Leef met vlag en wimpel, maar houd het simpel. Zo ken ik er ook wel eentje:
Dae-who? Daewoo!
Die mogen ze voor een schappelijk prijsje wel overnemen.
(De Stem 31-1-1995)

Een van de grootste Nederlandse leveranciers van vlaggen en vlaggenmasten is Limeta B.V. in Bodegraven. Dit bedrijf heeft het gezegde voor elk wat wils hoog in het vaandel staan, want je kunt er terecht voor banieren, bedrijfsvlaggen, gelegenheidsvlaggen, landenvlaggen, provincievlaggen, spandoeken, stadsvlaggen, verenigingsvlaggen en welkomstwimpels. Maar om de welkomstpagina op Internet een beetje overzichtelijk te houden, staat daar alleen, naast een hoge, sierlijk wapperende vlag:

Leef met vlag en wimpel, maar hou het simpel:
Kies voor Limeta.

Leef met vlag en wimpel, maar hou het simpel - niet alle klanten van Limeta zullen hier een citaat uit het werk van Van Kooten en De Bie in herkennen. Uit het vroege werk, want de uitdrukking dateert al van 1974. Op 6 november 1974 was de eerste uitzending van het Simplisties Verbond op televisie te zien, maar de dag daarvoor stond de uitdrukking al in de Volkskrant, in een voorbeschouwing van Peter van Bueren. Van Bueren probeerde uit te leggen wat Van Kooten en De Bie met het Simplisties Verbond en het simplisme beoogden, maar echt duidelijk werd het niet. ‘Het simplisme is ingewikkelder dan het lijkt’, schreef hij, ‘het is niet zoiets als de simpelheid van het Ei van Columbus.’

Ook Van Kooten en De Bie mochten uitleggen wat ze bedoelden, maar dat schoot niet echt op:

HEER KOOTEN:
‘In vergelijking met de effecten van de klassieke sketch zoals wij die de laatste tijd toepasten is de vertekening in het Simplisties Verbond minimaal, met daardoor een maximaal bereik. Wij willen bestaande gekken tonen, het accent verleggen van dóén naar zijn. Een politiecommissaris die het woord alert uitspreekt als alurt is veel interessanter dan de domheid van de man die zegt dat 2X2 = 5. Begrijp je?’

HEER BiE:
‘En daarom: leef met vlag en wimpel, maar hou het simpel.’

De uitdrukking maakte deel uit van een reeks op rijm gezette mededelingen en leuzen, zoals ‘Niet content, Postbus 225, Purmerend’ en ‘Nederland gezond, het Simplisties Verbond’. Van leef met vlag en wimpel, maar hou het simpel werd echter ook een liedje gemaakt, dat als De verbondshymne op single werd uitgebracht. Het refrein luidt:

Mensen hou het simpel Leef met vlag en wimpel
’t Scheelt per jaar een rimpel
Hou het leven simpel
Er blinkt nog zoveel voor de boeg
Sla beide handen aan de ploeg
En hou je wensen simpel
De helft is dik genoeg.

Wat Van Kooten en De Bie nu precies met het simplisme bedoelden werd ondertussen niet echt helder. Het Simplisties Verbond had weliswaar een beginselverklaring uitgegeven waarin in zes punten werd uitgelegd wat het simplisme beoogde (punt 4: ‘Het simplisme signaleert en bestrijdt zoveel mogelijk lulkoek’), maar tegelijkertijd hielden Van Kooten en De Bie het opzettelijk vaag. In vrijwel iedere uitzending vroegen zij in dat eerste seizoen: ‘Ja dat simplisme, wat is dat nu eigenlijk?’ En dan volgde een uitleg die de verwarring alleen maar groter maakte.

Ook journalisten bleven vragen wat het simplisme nu precies behelsde. Aan De Gooi- en Eemlander antwoordde Van Kooten in 1975:

Da’s niet zo simpel. Het afgelopen seizoen hebben Wim en ik getracht de goede en foute kanten van het simplisme zo volledig mogelijk te belichten. De mattenklopper over de negatieve kant, en welwillend begrip voor de positieve zijde. Simplisme is een nieuw woord, of een nieuw begrip, wat je wilt, en de mensen willen dat. In feite is iedereen op zoek naar iets, en men hunkert naar een nieuwe heilsleer.

Voor de goede orde: simplisme was geen nieuw woord, het bestond al zeker sinds 1931 in de betekenis ‘gemaakte eenvoud, te sterk vereenvoudigde voorstellingswijze’. Simplistisch is al in 1918 opgetekend, met als betekenis ‘eenzijdig, niet breder beschouwend, maar alles of te veel uit één beginsel verklarend’. Van Kooten en De Bie gaven vooral simplisme een eigen lading, maar die was zo vaag gehouden, dat dit uiteindelijk niets aan de oorspronkelijke betekenis heeft toegevoegd. Dat was trouwens al snel duidelijk. Al in 1979 zei Van Kooten tegen Panorama: ‘Eigenlijk is het toch hartstikke leuk, dat iedereen het woord simplisme gebruikt en niemand precies weet wat het is.’ Om vergelijkbare redenen hebben Van Kooten en De Bie-creaties als negaplisties, posiplisties, poenistisch en valsisme het nooit gehaald.

De uitdrukking leef met vlag en wimpel, maar hou het simpel leeft echter nog wél voort, in verschillende variaties. Zo presenteerden Ronald Giphart en Rob van Erkelens in 1994 een nieuw literair tijdschrift, Zoetermeer, met als motto: mij schrijven met ula,g en unmpel, maar houden het simpel.

Ook onder voetballers schijnt de uitdrukking enige bekendheid te genieten. Zo schreef Het Parool in 1997:

Na de fenomenale traptechniek en het superieure inzicht was de derde constante in Ronald Koemans rijke carrière zijn herhaalde klacht dat hij in Nederland zo weinig respect kreeg. Hij was een voetballer van de ‘functionele techniek’ en de ‘blikseminslagen’ van de brille, die hem in staat stelden eenvoudig en doeltreffend te spelen. ‘Met vlag en wimpel, maar houd het simpel’, zoals hij Van Kooten en De Bie onlangs nog quootte.