Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 22-09-2022

Synesthesie

betekenis & definitie

Synesthesie is de koppeling van gehoor, zicht, smaak, tast en/of reuk tot één ervaring. Bijvoorbeeld de associatie van kleur met toon tot een heldergroene klank. Synesthesie is een multizintuiglijke ervaring.

Pasgeborenen leven in een zintuiglijke oersoep van gewaarwordingen. Zij ervaren zintuiglijke ervaringen als één animistisch geheel. Maken nauwelijks onderscheid tussen licht, geluid, smaak, geur en zo meer. De zinnen van een boorling scheiden zich pas na enkele maanden. Als het ware worden steeds meer verbindingen tussen zintuiglijke domeinen gesnoeid, gekortwiekt en afgekapt. Er ontstaat een toenemende ontkoppeling van zintuiglijke hersengebieden.

Gaan peuters eenmaal naar school dan raken de synesthetische vermogens nog verder naar de achtergrond. De gave van synesthesie (van syn of samen en asthesis of sensaties) verdwijnt bij de meeste van ons definitief. Een klein aantal volwassen ontdekt later – vaak als schokkende openbaring - dat anderen géén synesthesist zijn. Dat de meesten anderen geen combinaties van zintuiglijke indrukken meer ervaren. De synesthesist daarentegen bezit nog steeds de bijzondere gave waarbij het ene zintuig tegelijkertijd een gewaarwording in een ander zintuig oproept. De zintuigelijke gave bijvoorbeeld muziek in kleuren te horen. Ontstaan door in takt gebleven kruisactieveringen in de hersenen waarbij muziek-kleursynesthesie, muziek-smaaksynesthesie of letter-kleursynesthesie tot stand komen.

De kleurervaringen van de zeldzame muzieksynestheet zijn permanent en consistent en steeds in één richting van horen van geluid naar zien van geluid. Hun ervaringen verschillen daarmee van kleurassociaties onder invloed van muzikaal geweld of als gevolg van geestverruimende middelen.

Alles bijeen, synesthesie is geen afwijking, handicap, gebrek of neurologische aandoening. Synesthesie kunnen mensen ook koesteren. De wereld van de kunsten, van spiritualiteit en van de epifanie of openbaring zou zonder synesthesie saai zijn.