Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 22-09-2022

Soft power

betekenis & definitie

Soft power is macht uitoefenen door middel van geraffineerde diplomatiek optreden (sancties, embargo’s, boycots). Soft power is het gebruik van niet-fysiek geweld om politieke doelen te bereiken.

Traditionele oorlogen vallen onder hard power. Het geweld is fysiek, evident en roept direct reacties op. Na 1945 ontwikkelde soft power zich tot hogere oorlogskunde. Soft power wil de tegenstander met economische sancties, wapenembargo's en culturele boycots op de knieën krijgen.

Ook in vredestijd kunnen mensen met soft power in aanraking komen. Het panopticum in koepelgevangenissen is het klassieke voorbeeld. Vanuit een centraal punt houdt één alziend oog de gevangenen in de gaten. Surveillancecamera’s op straat hebben een vergelijkbaar effect. Al of niet ingeschakeld, op zich oefenen de camera’s een disciplinerende macht uit met één boodschap: 'Kijk uit, wij zien U'. Een andere variant van soft power zijn de her en der geplaatste betonblokken, bloembakken en vernauwde doorgangen met tourniquets. Doel is aanslagen voorkomen.

De glijdende schaal van machtsuitoefening begint bij hard power (fysiek geweld) en gaat over in soft power (zacht geweld). Om vervolgens over te gaan in smart power (slim geweld). In hoog tempo komt digitaal geweld eraan. Denk aan noopolitiek met digitale desinformatie om groepsdenken te beïnvloeden tijdens verkiezingen en aan cyberwar. Dit betekent dat soft power veel minder zacht is dan velen denken.