Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 11-06-2023

Micro-agressie

betekenis & definitie

Micro-agressie is minachtend, beledigend of aanvallend gedrag ten aanzien van iemands identiteit. Micro-agressie is terugkerende, kleinschalige gewelddadig gedrag vanuit de dominante cultuur dat door het spraakmakende deel van een minderheidscultuur als discriminerend wordt bestempeld.

Een witte, heteroseksuele man is zich nauwelijks bewust van zijn geprivilegieerde positie (white privilege). Spontane en ‘onschuldige’ faux pas kunnen dan onbedoeld discriminerend uitpakken. Bijvoorbeeld tegen een Nederlandse vrouw van Turkse afkomst 'Wat is je Nederlands goed'. Aan een witte moeder met zwarte baby vragen ‘Van wie is die?’. Het onbedoelde gebaar van de mevrouw die bij het zien van een in haar ogen aankomend boefje haar tasje omklemt. Ook dat gedrag zal de assertieve ander als subtiele vijandigheid herkennen en als beledigend ervaren.

Ervaringen van micro-agressie met lotgenoten delen, leidt tot uitvergroting van stigmatiserende verschillen in etniciteit, geslacht, geloof of seksuele geaardheid. Door een aanwas van culturele 'smaken' neemt via sociale media deze narcistische assertiviteit toe. Soms is er sprake van een gecultiveerde overgevoeligheid voor onbehagen, waardoor een cultuur van slachtofferschap ontstaat. Daders uit de dominante cultuur en zogenoemde slachtoffers van minderheden staan pal tegenover elkaar en komen in een spiraal van micro-agressie terecht. Culturele lakmoestesten en meetlatten leiden tot toenemend politieke correctheid. Vooral progressieve, zich emanciperende minderheden ontwikkelen rond specifieke thema’s mediageniek activisme en zogenoemde micro-revoluties. 'Wij eisen gender-neutrale toiletten! Waar is onze gebedsruimte? Waarom zijn er geen vegetarische maaltijden in de kantine! Waarom hangen er alleen portretten van vrouwen aan de muur? Zwarte Piet, weg ermee! Tot-slaaf-gemaakt, zult u bedoelen! In een boerkini zwemmen, maak ik zelf wel uit!'.

Micro-agressie benadrukt identiteitsverschillen. Aanvankelijk onbedoeld en ‘onschuldig’ kan micro-agressie ontaarden in een bewust gepolariseerde ideologische strijd, in een zogenoemde cultuurstrijd.