Metaforische of zinnebeeldige gebaren maken, is met lichamelijke bewegingen gedachten uitdrukken. Metaforische gebaren is een vorm van visueel denken. Een metaforisch gebaar is de lichamelijke uitdrukking van een emotie.
'Gebaarkundige' metaforen worden van taalkundige metaforen en van beeldtaal onderscheiden ('We staan op een kruispunt', 'Onze wegen scheiden'). Een veegbeweging met de linkerhand naar links is een metaforisch gebaar. 'Niet leuk' of 'Weg ermee' bedoelt de gebarenmaker. Licht roterende handen drukken abstracties uit zoals in balans, tegen elkaar afwegen, weet niet zeker, hier noch daar. De gestrekte arm van de gesticulerende spreker naar linksachter betekent vaak 'in het verleden', 'het is voorbij' of 'dat ligt achter ons'. Idem naar rechtsvoor ('in de toekomst', 'verder op' of 'ver vooruit').
Metaforische (meta [naar] + pherein [dragen]) gebaren ontstaan in het hoofd van de maker. Het zinnebeeld eindigt bij ontvanger. Steeds zijn het gedachten en gevoelens (bijv. stop ermee) die zich visueel via het symboolgebaar en lichaamstaal in lichamelijke expressies verwoorden. Iemand draait zich demonstratief om, keert de ander de rug toe en loopt boos weg.
De visuele uitdrukking moet overkomen. De ontvanger voelt de emotie aan of leest de gedachte van de ander. De metafoor vraagt qua uitvoering net als metacommunicatie en pantomime daarom enige kunstzinnigheid in de uitvoering. Aan metaforische gebaren worden meer eisen gesteld dan aan eenvoudig gebarenjargon. De betekenis van metaforisch gebaren wordt vaak onderschat.
