Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 01-08-2024

Leugen om bestwil

betekenis & definitie

Een leugen om bestwil is het bewust niet vertellen van de waarheid ten behoeve van de ander. Sociale leugentjes dienen om relaties in stand te houden en functioneren als smeerolie voor het sociale leven. Bijvoorbeeld, wanneer iemand vraagt of ze willen vrijen en de ander zegt dat ze hoofdpijn hebben, is dat een leugen om bestwil die de ander ontziet en de relatie beschermt. De goede verstaander begrijpt dat de relatie belangrijker is dan de waarheid. Ook non-verbale leugentjes, zoals een fake orgasme of het vermijden van gezichtsverlies, zijn vaak goed bedoeld.

Deze leugentjes helpen onzekerheid, angst, zorg, schaamte en verlegenheid bij de ander te beperken. Ze wijken bewust van de waarheid af en verwijzen naar een parallelle werkelijkheid waarin de relatie voorrang heeft boven de absolute waarheid. Denk hierbij aan het bieden van valse hoop of het vermijden van relationele wrijvingen en gezeur, zoals bij vragen als "Waar denk je aan?" met het antwoord "Nergens aan" of "Hoe gaat het?" met "Gaat wel".

Een leugen om bestwil moet simpel, eenvoudig en enigszins clichématig zijn, zonder overdrijving. De ultieme test is wanneer de waarheid van de leugen uitkomt en het onderlinge vertrouwen niet geschaad blijkt te zijn, en mogelijk zelfs versterkt. De white lie bevindt zich op een hellend vlak, samen met jokken, maar liegen uit puur eigen belang valt hier niet onder. Liegen en bedrog brengen immers schade toe wanneer de leugen wordt onthuld, en dat is niet het doel van een leugen om bestwil.