Kwade trouw betekent feiten niet onder ogen zien en keuzes nalaten te maken. Kwade trouw is een gemoedstoestand waarbij iemand zichzelf voor de gek houdt en tegen beter weten in vooringenomen is. Aldus is kwade trouw zelfbedrog dat schadelijk voor anderen is.
Van opzettelijke kwaadaardigheid is bij kwade trouw geen sprake. Ook speelt moedwillige leugens of vooropgezet anderen bedriegen geen rol. Bij kwade trouw staan zelfbedrog, weten tegen beter in, vluchten voor eigen verantwoordelijkheid, kop in het zand steken, liever lui dan moe zijn, dubbelhartigheid, sociale wenselijkheid en blind geloof op de voorgrond.
Een voorbeeld van kwade trouw is de heler die een e-bike doorverkoopt. Speelt in dit geval bij de koper ook kwade trouw een rol? De vraag na afloop van de transactie is of de koper te goeder trouw en niets vermoedend de e-bike kocht? Of speelden in dit geval de koper en de verkoper / heler de vermoorde onschuld? Ook kan men zich afvragen of de koper redelijkerwijs de plicht had eventuele diefstal na te gaan? Leidde de koop tot evident eigen voordeel en is de verdediging van de koper geloofwaardig?
Kwade trouw overlapt de term vals bewustzijn. Beiden termen zijn gemoedstoestanden waarbij sprake is van zelfbedrog of zelfdeceptie. Vals bewustzijn is onbedoeld denken dat de wereld er anders, vaak idealer uitziet dan de materiële wereld in werkelijkheid is. Ziende blind worden preventief sociale, culturele en economische omstandigheden ideologisch anders geduid dan de feiten weergeven. De wil tot zelfdeceptie of de opzettelijkheid van zelfbedrog verschillen per persoon. De intentie tot zelfbedrog is bij vals bewustzijn afwezig maar bij kwade trouw aanwezig.
Kwade trouw verschilt principieel van de leugen om bestwil. Liegen om bestwil betreft de bestwil van anderen. Kwade trouw betreft steeds de bestwil van eigen persoon.
