Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 15-02-2024

Kunst en Geweld

betekenis & definitie

Kunstzinnig geweld is fake geweld op kunstzinnige wijze uitdrukken. Op artistieke wijze doen alsof het om echt geweld gaat.

Modder-vechten, kinbaku-bi of Japanse bondage, ’wrede’ initiaties en rappers met hun muzikaal geweld zijn voorbeelden van meestal in scène gezet spektakel. Ook pornografische wreedheid op film- en videobeeld, plaatjes en in geluid is voor het merendeel nagespeeld geweld ten behoeve van derden.

Esthetisch of kunstzinnig geweld is het ingestudeerde spel van fake geweld. Met wederzijdse instemming (consensueel) volgens de regels der theaterkunsten wordt fictief geweld uitgeoefend. Feit en fictie komen in dit georkestreerde ‘theater van geweld’ levend samen. Maar hoe knap gespeeld ook, de uitoefening van macht en geweld schuurt tegen ervaren fysieke pijn aan.

Kitsch, banaliteit, perversiteit, misogynie, racisme, homofobie en zo meer liggen bij kunstzinnig geweld steeds op de loer. Professioneel nagebootste gruwelijkheid is koorddansen vanwege de zucht naar ‘mooi gemaakt’ geweld. Vele kunstenaars van kunstzinnig geweld balanceren op het scherp van de snede. Zij proberen juist niet banaal of vooral niet pornografisch over te komen.

Kunstzinnig geweld verschilt van gewelddadige kunst. Bij gewelddadige kunst combineert de kunstenaar geweld en kunst tot een kunstwerk waarbij bestaand fysiek geweld op kunstzinnige wijze wordt uitgedrukt. Het eigen lichaam van de kunstenaar speelt daarbij soms een rol (Burden, Stelarc, Pane, Orlan, Meester etc).

Wreedheid en kwetsbaarheid in de kunst betekent ook de mogelijkheid tot emancipatie en solidariteit. Kunstenaars, uitvoerders en vooral betrokken toeschouwers kunnen ervaren ‘wie wij eigenlijk zijn en wie de ander is’. Kijken wij bijvoorbeeld naar op kunstzinnige wijze uitgedrukt geweld of nemen wij deel aan een vorm van ordinair misselijkmakende machtswellust? Kaf en koren binnen kunstzinnig geweld leren scheiden geeft deze kunstvorm extra betekenis.