Heilig geloof is dik aangezet geloof dat iemands identiteit benadrukt en soms aanzet tot actie. Het verschilt van cultuurgeloof doordat het meer nadrukkelijk en vaak gepassioneerd wordt beleefd.
Heilig geloof kent twee varianten: religieus en seculier. Beide vormen van nadrukkelijke gelovigheid kunnen leiden tot incidenten. Voorbeelden van religieus heilig geloof zijn Jehova’s die bloedtransfusies weigeren, moslims die op de campus om een gebedsruimte vragen, en kerkgangers die tegen koopzondagen zijn. Seculier heilig geloof komt voor bij dienstweigeraars, vegetariërs, feministen, milieuactivisten, en anderen.
Heilig geloof neigt tot identiteitsobsessies en kan leiden tot micro-agressie. Denk aan incidenten rondom het weigeren van handen schudden of opstaan voor anderen, klokgelui op zondag in Tilburg, of het aanbieden van geestelijke verzorging en halal-voedsel in zorginstellingen en gevangenissen. Ook kunnen homoseksuelen die specifiek in hun rooms-katholieke kerk willen trouwen en seculiere activisten zoals demonstranten tegen Zwarte Piet, cultuurmarxisten, en dierenrechtenactivisten extreem gevoelig reageren.
Gelijkberechtiging in conflictsituaties vereist soms onderzoek naar het 'aangedikte verhaal'. Naast individuele grondrechten zoals expressievrijheid en godsdienstvrijheid richt de beoordeling van de 'diepte' zich op:
1. De toegankelijkheid en geloofwaardigheid van de argumentatie (is sprake van selectieve verontwaardiging?).
2. De mate van aantoonbare gelovigheid in het verleden (is sprake van dikke-ik-gedrag of van opportunisme?).
3. De persoonlijk ondervonden krenking van integriteit (is sprake van symbolische schade?).
4. De financiële gevolgen.
Samenvattend: heilig of dik geloof zonder ernstige conflicten of schade hoeft niemand zich werkelijk druk te maken. In sommige gevallen vraagt heilig of aangedikt geloof om een serieus uitgevoerde nabeschouwing.
