Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 14-04-2024

Gendergeweld tegen vrouwen

betekenis & definitie

Gendergeweld tegen vrouwen omvat alle vormen van geweld specifiek gericht tegen vrouwen inclusief discriminatie van vrouwen op basis van hun geslacht.

Vrouwen ondergaan geweld omdat zij vrouw zijn. Fysiek geweld is direct herkenbaar. Structureel geweld is verhuld. De focus is op deze verkapte vorm van gendergerelateerd geweld.

Fysiek gendergerelateerd geweld is evident en meestal seksueel van aard. Intimi, naasten of bekenden oefenen brute overmacht uit. Bij de man speelt dikwijls vergelding, straf, lust of onthouding een rol. Voorbeelden zijn huiselijk geweld, eerwraak, gedwongen prostitutie, verkrachting en zuuraanval.

Structureel geweld tegen vrouwen is collectief, heimelijk, ondergronds en anoniem. De uitoefening van sociale macht gebeurt op basis van onderdrukkende, verhullende, discriminerende gewoonten en tradities. Klassieke voorbeelden van uitingen van structureel geweld tegen vrouwen zijn schedel- en halsverlengingen in Afrika en lotusvoetjes in China. Nog steeds bestaan vrouwenbesnijdenis, weduweverbranding, veelwijverij, kinderhuwelijken en infanticide van meisjes.

De maatschappelijke druk tot borstvergroting, vaginaverjonging en schaamlipcorrectie wordt soms ook tot gendergerelateerd structureel geweld gerekend. Naar verhouding milde vormen van intimiderend en seksistisch gedrag zijn sissen en fluiten, 'mansplaining', obscene handgebaren en ongewenste intimiteiten op straat. Net als de institutionele machtsuitoefening op het werk (glazen plafond) kunnen vrouwen hun omgeving toch als moordend ervaren.

De samenleving onderkent nauwelijks dat machtsuitoefening vaak vrijheid beperkend is en ten koste van vrouwen gaat. Deze diep verankerde slopende macht zit verstopt in structuren, organisaties, instituties en culturen. Reageren op geweld tegen vrouwen is daarom vooral een politieke zaak.