Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 22-09-2022

Etiquette

betekenis & definitie

Etiquette zijn wellevende omgangsvormen, gedragsregels, goede manieren, de do's en don'ts.

Etiquette aan tafel lijken simpel maar zijn uiterst gelaagd. Vaak is het een geritualiseerde spel van (1) vast houden aan bijvoorbeeld tafelmanieren (niet met volle mond praten), (2) de uitvergroting van het ritueel (vaste tafelschikking), (3) het naar buiten gerichte theater (kijk ons als gezelschap hier tafelen!) en (4) de innerlijke, vaak impliciete dimensie van zingeving (samenzijn, gemeenschapsgevoel, familieband).

Beleefd groeten valt ook onder etiquette. Het symboolgebaar van correct groeten is axiomatisch. Dat wil zeggen het gaat om een feit (= de wijze van begroeting) dat zonder bewijs aan de ervaring wordt ontleend. Je legt je bij het gebruik neer met een houding van ‘zo hoort dat nu eenmaal’. De gedragscode bevestigt ‘de orde der dingen', gehoorzaamt aan een externe werkelijkheid. De afspraken over identiteit zorgen voor intersubjectiviteit en dus voor gemeenschapszin. Zonder veel woorden geeft de wellevende omgangsvorm antwoord op vragen als ‘waartoe zijn wij hier‘ of 'wat betekenen anderen voor mij'. Denk aan de uitvergroting van subtiele verschillen in eet-, kleed- en spreekgewoonten en lichaamstaal onder jongeren.

De betekenis van etiquetteregels in een multiculturele samenleving is evident (wel of niet opstaan, hand geven, aankijken). Etiquette zorgen behalve voor onderscheid ook voor groepsvorming en identiteit.