Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 04-06-2022

Diergebaren

betekenis & definitie

Diergebaren zijn doelbewust gemaakte communicatieve gebaren van dieren. Een diergebaar is de samengestelde lichamelijke beweging waarbij het dier de beweging maakt ervan uitgaande dat de ander de betekenis van het gebaar begrijpt.

Menselijke arm- en handgebaren hebben zich uit de voorpoten van dieren ontwikkeld. Genealogisch staat de ontmoeting van twee dieren daarin centraal. Er ontstaat een lichamelijk gebaar (kwispelen, fronzen, tanden tonen). Ook is het dier in staat richting te geven met de beweging van de kop, de gestrekte nek, opgeheven oogleden en getuite lippen. De Darwinistische overgang van het dier op poten naar rechtop lopen maakte de voorpoten vrij.

De bek vormde zich tot mond. Vanuit vocale uitingen van dieren (blaffen, grommen) ontwikkelden onze spraak en taal zich millennia later. Ons schrift is wat ontwikkeling betreft van zéér recente datum. Diergebaren en lichaamstaal vormen een oeroude combinatie.

Lorenz heeft de gebaren van ganzen beschreven, De Waal die van apen en Tinbergen van vissen. Sommige etende dieren keren hun rug naar anderen af, anderen stampvoeten of werpen zich na gezichtsverlies woedend ter aarde. Troostende gebaren, gezaghebbende gebaren, gebaren van leiderschap, liefdes gebaren, speelgebaren, zelfs dialecten van diergebaren bestaan. Recent wetenschappelijk onderzoek richt zich op zebra's en woestijnratten.

Antropodenial is het tegenovergestelde van antropomorfisme. Antropodenial is menselijk gedrag in diergedrag niet willen of durven zien. Dankzij goed onderzoek en nieuwe filosofische inzichten krijgt diergedrag een meer politieke betekenis. Mensen zijn in vergelijking met andere dieren minder uitzonderlijk dan tot voorkort gedacht.