Advanced Research Projects Administration NetWork. De voorloper van het Internet van het Amerikaanse ministerie van Defensie; doelstelling was het maken van een computernetwerk dat een nucleaire wereldoorlog zou kunnen overleven.
Iedereen juicht over Internet, maar bedenk wel dat het afstamt van - alweer - een truc in de Koude Oorlog om de Russen te slim af te zijn. Alles begon met een rapportage van Paul Baran (Rand Corporation) in 1962, dat de titel droeg On Distributed Communications: hierin werden verschillende modellen van informatie-uitwisseling onderzocht op kwetsbaarheid in verband met nucleaire aanvallen. Het sterkste model was er een waar geen 'centrale commandopost' bestond (of coördinerend centrum, of wat dan ook). Het sterkste model zou moeten bestaan uit een grote hoeveelheid decentrale, autonoom sturende punten, die elkaar zouden kunnen blijven vinden als één of meer van die punten uitgeschakeld zou zijn. Op die manier is het voor een vijandelijk leger het moeilijkst om een informatie-netwerk uit te schakelen: immers, één van de schakels in een ketting is te elimineren. Maar als de andere schakels elkaar - ondanks dat - toch moeiteloos weten te vinden, is de eliminatie zinloos.
Anders gezegd: alle onderdelen van het totale netwerk moeten autonoom in staat zijn om alle andere onderdelen te kunnen vinden en ermee te kunnen communiceren. Gevolg is dat een 'centrale controle' onmogelijk is. En dat is iets om even bij stil te staan: de bedoeling was het maken van een onvernietigbaar informatienetwerk. De oplossing was: een oncontroleerbaar netwerk. Strikt genomen was het idee uitstekend. Maar een oncontroleerbaar netwerk in combinatie met het leger (waar alles van bevoegdheden en bevelen afhangt), is iets dat eigenlijk niet met elkaar in overeenstemming te brengen is.
Om te laten zien dat het allemaal veel pijn en moeite gekost heeft: het voorstel dateert van 1962. Zeven jaar later waren er vier computers via een netwerk aan elkaar gekoppeld (en dit heeft langer geduurd dan de periode tussen de aankondiging dat de Verenigde Staten iemand naar de maan zou sturen en dat er daadwerkelijk een Amerikaan op de maan stond!). Toen ging het iets sneller: twee jaar later (1971) waren er 23 'hosts'. In 1977 waren het er 111 en zes jaar daarna (1983) waren het er al 4000. Op dit moment is het bijna niet meer te tellen.
De Koude Oorlog is inmiddels voorbij, het leger bevindt zich in een volstrekt andere maatschappelijke positie en in de tussentijd groeit Internet oncontroleerbaar verder. Is dit iets dat de 'bedenkers' van 'ARPAnet' ooit hebben kunnen voorzien?
