Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

SCHRIJVER, cornelis

betekenis & definitie

Nederlands admiraal (Amsterdam 1686 - Amsterdam 16 Mei 1768), ging in 1696 naar zee en diende onder zijn vader, de kapitein ter zee Philips Schrijver, werd in 1702 luitenant, in 1713 kapitein bij de admiraliteit Amsterdam en streed tijdens de Spaanse Successie-oorlog bij Vigos (1702), Gibraltar en Malaga (1704). Als kapitein onderscheidde hij zich tegen de Barbarijse zeerovers (1724-1730) en wist enige malen vredesverdragen met Algiers te sluiten.

In 1744 werd hij vice-admiraal en commandant van het Nederlandse smaldeel, dat, samen met de Engelse vloot, tegen Frankrijk zou ageren. In 1748 werd hij luitenant-admiraal en nogmaals commandant van het Nederlandse eskader, dat samen met de Engelse vloot onder Warren tegen de Fransen en Spanjaarden ageerde. Hij werd de voornaamste raadgever van Willem IV en Willem V op het gebied van zeezaken.Schrijver blonk uit door wetenschappelijke kennis en was een vurig ijveraar voor verbetering van het zeewezen, de discipline, de scheepsbouw, het seinwezen en de opleiding van zee-officieren. Hij drong aan op de bouw van snelzeilende schepen, stelde Engelse bouwmeesters aan op de Amsterdamse werf — hetgeen op veel verzet stuitte — om de theoretische scheepsbouw te bevorderen en voerde de kotter in. Bekend zijn zijn verhandelingen over het verval van de zeemacht en de middelen om daarin verbetering te brengen. Hij was een der energiekste en merkwaardigste mensen van zijn tijd en heeft veel tot stand gebracht, doch zijn moeilijk karakter deed hem telkens in strijd geraken met anderen.

PROF. DR T. H. MILO

Lit.: J. C. de Jonge, Gesch. v. h. Ned. Zeewezen. Coll.-Schrijver. Kon.

Bibl. en Algem. Rijksarchief.

< >