Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 05-01-2022

Andrés bello

betekenis & definitie

(Don), Spaans-Amerikaans geleerde en dichter (Cardcas, Venezuela 20 Nov. 1781 - 15 Oct. 1865), viel als jongeman door zijn velerlei begaafdheden op; hij verkreeg een regeringsbetrekking en ontving in 1808 de titel van „Secretario”. Hij had aandeel in de gebeurtenissen, die de opstand tegen het Spaanse gezag in 1810 ten gevolge hadden en werd lid der „junta”, die ogenschijnlijk in naam van Ferdinand VII het bestuur in handen nam.

Als afgevaardigde hiervan vertrok hij naar Londen, waar hij tot 1829 bleef. Toen de toelagen uit Amerika ophielden, leefde hij er in bekrompen omstandigheden en verdiende zijn brood met les geven. Zijn vrienden waren er de Spaanse priester José Blanco White, Sir William Hamilton, James Mill en Jer. Bentham. Hij studeerde er ijverig en verzamelde kennis voor de vele werken, die hij later in Chili (sedert 1829) schrijven zou. Naar Chili geroepen, is hij in zijn nieuwe vaderland tot zijn dood in onderscheiden betrekkingen werkzaam geweest, o.a. als hoofd van een onderwijsinstituut „El Colegio de Santiago”, waar vele der jongere Chileense geleerden en staatslieden gevormd zijn.Bibl.: Talrijke lyrische gedichten, waarvan de beste zijn: Alocución a la Poesia; Silva k la agricultura de la zona tórrida (die eigenlijk deel hadden zullen vormen van een groots geconcipieerd dichtwerk, dat de naam: América zou dragen); El incendio de la Compania, ter herinnering aan de brand in 1841 van de kerk der Jezuïeten in Santiago; Teoria del Entendimiento (T. van het Verstand, 1843); Proyecto del Código Givil (Ontwerp van een Burgerlijk Wetboek, 1843); Principios de Derecho Intemacional (Beginselen van Internationaal Recht, 1844). Uitg. Obras completas (15 dln, Santiago de Chile 1881-1893); Obras (7 dln, Col. de Escritores Castellanos, Madrid); Gramatica de la lengua castellana (met aant. v. R. Guervo, Paris 1847).

Lit.: M. Menéndez y Pelayo, Hist. de la poesia hispanoamericana (2 dln, Madrid 1913); J. V. Lastarria, Recuerdos Iiterarios (Santiago 1878); F. M. MArmol, D.

A. B. (Caracas 1927); ld., Memoria de la semana de Bello (Caracas 1931).

< >