Renan (Joseph Ernest), een verdienstelijk beoefenaar der Oostersche letteren, geboren den 27sten Februarij 1823 te Tréguier in het departement Côtes du Nord, bezocht in 1844 een priesterseminarium te Parijs, doch liet de godgeleerdheid weldra varen, om zich aan de letteren te wijden, inzonderheid aan de Semietische talen. In 1856 werd hij lid der Académie des Inscriptions, op wier kosten hij reeds in 1849 eene reis naar Italië volbragt had, om de bronnen op te zoeken voor zijne studie over Averrhoës. In 1860 ondernam hij op last der regéring eene wetenschappelijke reis naar Syrië, om inlichtingen te bezorgen omtrent Phoenicische oudheden, en werd in 1862 professor in de Semietische talen aan het Collége de France. De redevoering, waarmede hij zijn ambt aanvaardde, wekte reeds ergernis bij de geestelijkheid, maar onder deze ontstond eene geweldige opschudding, toen hij zijn vermaard geschrift: „La vie de Jésus (1868, 2 dln; 13de druk 1867)” in het licht deed verschijnen.
Het werd in nagenoeg alle Europésche talen overgezet en deed de pers zwoegen onder tal van strijdschriften. Dientengevolge verloor hij den llden Julij 1863 zijn hoogleeraarsambt, en daar hij de betrekking van bibliothecaris van de hand wees, verkreeg hij vrijen tijd, zich naar Egypte te begeven. Eerst onder het Republikeinsch bestuur, in December 1871, ontving hij verlof, zijne lessen aan het Collége de France weder te openen. Van zijne overige geschriften, die zich allen door een boeijenden, hier en daar schitterenden stijl onderscheiden, vermelden wij : „Histoire générale et système comparée des langues sémitiques (1855; 4de druk 1864)”, — „Etude de la lanque grecque dans l’Occident au moyen-âge (1848)”, — „Etudes d’histoire religieuse (1857 ; 7de druk 1864) ”, — „De l’origine du langage (1857 ; 4de druk 1863)”, — „Essais de morale et de critique (1859)”, — „L’Averroès et l’Averroïsme (1852; 2de druk 1860)”; — Dichterlijke vertalingen van het boek Job (1858; 3de druk 1865) en van het Hooglied (1860), — „Mission de Phénicie (1864—1874, 9 afl.)”, — „Trois inscriptions phéniciennes (1864)’’, — „Nouvelles observations d’épigraphie hébraïque (1867)”, — „Les apôtres (1866)”, — „Saint Paul (1869)”, — „Antichrist (1871)”, — „Questions contemporaines (1868)”, — „La réforme intellectuelle et morale (1872)”, — „Dialogues et fragments philosophiques (1876; 2de druk 1877)”, — en „Les évangiles de la seconde génération chrétienne (1877)”.
