Gogol-Janowskij (Nikolaï Wassieljewitsj), een begaafd Russisch dichter, geboren in 1808 in het dorp Wassieljewka in het gouvernement Poltawa, ontving van zijn vader eenig onderwijs in de dramatische kunst, trad als leerling aan het gymnasium van prins Besborodko reeds op als schrijver en tooneelspeler, en deed in het begin van 1829 te Petersburg pogingen, om bij den schouwburg geplaatst te worden. Daar echter het begin niet zeer gelukkig was, besloot hij naar den vreemde te trekken. Wegens gebrek aan geld kwam hij niet verder dan Hamburg, en keerde weldra naar Petersburg terug, waar hij eene ondergeschikte betrekking ontving bij een der ministeriële departementen, maar deze ook spoedig weder liet varen. Nu werd hij door tusschenkomst van Pletnew, inspecteur van het Vaderlandsch Instituut, in Maart 1831 belast met het onderwijs in de geschiedenis aan die inrigting en maakte kennis met Delwig en Poesjkin, die belang stelden in zijne eerste letterkundige proeven.
Door Oewarow werd hij in 1834 benoemd tot hoogleeraar in de algemeene geschiedenis aan de universiteit te Petersburg, doch hij legde na verloop van 1½ jaar dat ambt neder en begaf zich naar Italië. Hier bragt hij zijne dagen door te Rome, doch keerde eindelijk naar Rusland terug, waar hij, door godsdienstige zwaarmoedigheid verteerd, den 4den Maart 1852 te Moskou overleed. Hij wist de toestanden van het Russische volk op eene humoristische wijze te schetsen. Men kan trouwens in zijn leven als dichter drie tijdperken aanwijzen: tot het eerste behooren de: „Avonden op de pachthoeve nabij Dikanka (1832, 2 dln)’, — tot het tweede eene reeks van dichterlijke verhalen onder den titel van „Mirgorod (1834), — en tot het derde het blijspel „Revisor”, waarin de bekrompenheid en omkoopbaarheid der Russische ambtenaren worden voorgesteld, terwijl dit tijdperk eindigt met „Doode zielen”, een kluchtig hekeldicht, waarin hij de misbruiken, vooroordeelen en kleingeestigheden der landbewoners geeselt. Zijne gezamenlijke werken zijn in 1856—1857 in 6, en in 1862 in 4 deelen te Moskou in het licht verschenen.
