Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 04-07-2018

Chyl (chylus)

betekenis & definitie

Chyl, melksap of spijssap is de melkachtige vloeistof, die in de watervaten van de maag en van den dunnen darm gedurende de spijsvertering in groote hoeveelheid aanwezig is.

Aselli heeft die vaten in 1622 ontdekt en met den naam van melksap-vaten bestempeld. Dit vocht is bij verschillend voedsel ook verschillend van kleur en zamenstelling. Bij het gebruik van plantaardig voedsel is het nagenoeg kleurloos, en bij het gebruik van vleesch wit. Deze kleur is afkomstig van kleine vetdeeltjes, die volgens H. Muller met een eiwit-hulsel omringd zijn. Ook de maagchyl is kleurloos, omdat aldaar geen vet opgenomen wordt. Dit sap reageert flaauw alkalisch en heeft een soortelijk gewigt van 1,020. Buiten de vaten stolt het, waarbij zich een troebel en vet weivocht afscheidt.

Voorts zweven in de chyl kleine korrels of kernen en vele kernenbevattende ronde cellen, ook chyl-ligchaampjes genaamd. Naar gelang de vloeistof hooger klimt uit de chyl-vaten in de borstbuis, om zich eindelijk in de linker sleutelbeens-ader uit te storten, worden die ligchaampjes rooder van kleur. Omtrent het ontstaan der chyl-cellen heeft de wetenschap nog geene beslissende uitspraak gedaan. Volgens een scheikundig onderzoek komt de chyl zeer sterk overeen met het bloed, en bestaat uit 90,6% water, 0,1% fibrine, 4,9% eiwit en extractiefstoffen, 3,3% vet en 1,1% zout. De beweging van het sap wordt bevorderd door de ademhaling, daar bij de inademing de borstbuis haren inhoud in de sleutelbeens-ader uitstort, door de klapvliezen der watervaten, die geen teruggang gedoogen, door de wormsgewijze beweging van het darmkanaal en door het zamentrekkend vermogen der vaten. Men heeft voorts opgemerkt, dat een watervat, op twee plaatsen onderbonden, tusschen die beiden zich uitzet, zoodat er eene opslorping van vocht door de wanden plaats heeft, waardoor het reeds in de vaten aanwezige vocht voortgestuwd wordt. [Men meent, dat in een volwassen mensch gemiddeld dagelijks 3 Ned. pond chyl gevormd wordt.] De chyl, uit spijsbrij ontstaande en bestemd, om zich tot onderhoud der vereischte hoeveelheid bloed in de linker sleutelbeens-ader uit te storten, speelt alzoo in de voeding (zie onder dit woord) eene belangrijke rol.

< >