Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 19-03-2018

Bitterwater

betekenis & definitie

Bitterwater is de naam eener afdeeling van minerale wateren, waarbij men een aan­zienlijk gehalte aantreft van zwavelzuur na­tron (glauberzout) en zwavelzure magnesia (bitterzout), waaraan dat water een bitteren smaak ontleent. Het is kleurloos of somtijds wegens bijkomende bewerktuigde stoffen eenigzins geel; ook heeft het geen reuk en komt alleen voor in een kouden toestand. Het is niet algemeen verspreid en onderscheidt zich geenszins door een grooten overvloed van bestanddeelen.

Het meest algemeen be­kend is het bitterwater van Epsom in En­geland. In Duitschland vindt men het in Bohemen, vooral te Püllna, Sedlitz, Seidschütz en Steinwasser. Het bitterwater van Friedrichshall en Kissingen wordt verkregen uit zoutgroeven, waarin zich magnésia-zouten bevinden. Ander bitterwater, zooals het veel gebruikte Boheemsche, komt niet uit bron­nen, maar wordt verkregen door uitloogen van den bodem. Bij Sedlitz en Seidschütz graaft men gaten in den grond, die langzamerhand met water worden gevuld.

De mergel van dien bodem bestaat volgens Struve uit 54,5 % kiezelzuur, 7,44 % aluin­aarde, 5,9 % ijzeroxyde, 25,74 % kool­zuren kalk, 0,26 % zwavelzuren kalk, 1,80 % kalkaarde, 1,44 % talkaarde, 1,54% kali en 1,24 % natron. Het onderzoek van den grond bij Püllna leverde eene dergelijke uitkomst op. Hierdoor kwam Struve tot het besluit, dat die mergel een mengsel is van basalt, kwartszand en kool- en zwavelzuren kalk. Deze mergel is de grondstof voor de vorming van bitterwater, en deze heeft plaats, zoodra de bodem doortrokken wordt met het water des dampkrings. Men kan het bitter­water dus ook op kunstmatige wijze ver­krijgen.

Het bitterwater van Friedrichshall onder­scheidt zich van het Boheemsche hoofdzakeljjk door een veel grooter gehalte van zwavelzuur natron en door meer chloornatrium (keuken­zout), terwijl dit laatste in het bitterwater van Püllna en Seidschütz ontbreekt en er door eene grootere hoeveelheid zwavelzure magnésia vervangen wordt. Men verzendt het bitterwater in kruiken. Eerst drinkt men daarvan een paar wijnglazen vol, en men vermeerdert die hoeveelheid totdat men op­merkt, dat zij de ontlasting bevordert. Het werkt met eene zachte, weldadige prikkeling op de organen der spijsvertering en vermeer­dert er de afscheiding. Bij, onderbuiksverstopping heeft het veelal eene gunstige werking, terwijl het bij congestie naar het hoofd eene doelmatige afleiding verschaft. Groot is het aantal fabrieken, waar het bitterwater op kunstmatige wijze wordt bereid.

< >