Abandon of abandonnement. Zoo noemt het zeeregt en het assurantiewezen het afstand doen van een schip of van eene lading, en wel door den verzekerde tegen ontvangst der verzekeringssom. Over het regt van abandon — eene aangelegenheid, die voor zeevarende volkeren van hoog belang is — loopen de gevoelens niet weinig uit één.
Bijna overal is den verzekerde het regt toegestaan, om in bepaalde omstandigheden den eigendom der verzekerde zaak tegen uitbetaling der verzekeringssom over te dragen, alsof er totaalverlies had plaats gegrepen, maar nergens is de abandon onvoorwaardeljjk voorgeschreven. De verzekerde heeft vrije keus tusschen abandon en averij-vergoeding van de behoorlijk getaxeerde werkelijke schade, — en hij mag dus beslissen, wat hem in een gegeven geval het voordeeligst voorkomt. De assuradeur ontvangt door den abandon den vollen eigendom van de zaak, waarvan de verzekerde afstand heeft gedaan, hetzij schip of lading. Zoodra de eigenaar de geleden schade verneemt, moet hij er den assuradeur kennis van geven. Men onderscheidt hierbij de volgende gevallen: 1. Door zeerampen kunnen de goederen zoo beschadigd wezen, dat zij weinig of geene waarde meer hebben. 2. De reis kan haar doel missen, zoodat het voortzetten daarvan schadelijk zou wezen. 3. Het bergloon, om eene lading te redden, kan te hoog wezen. 4. De geborgene lading kan minder waard zijn dan de vracht. 5. De schade kan grooter wezen dan de halve waarde der verzekerde goederen, of 6. Het schip, en dus ook de lading, kan door den vijand genomen, aangehouden of onder embargo gelegd worden. Het voornemen om afstand te doen — te abandonneren — moet de verzekerde uitdrukkelijk en bepaald te kennen geven, — desgelijks de assuradeur, dat hij den abandon aanneemt (accepteert). Is dit geschied, dan behoudt de abandon in regten onherroepelijk zijne geldigheid, met uitzondering van één geval, namelijk wanneer het blijkt, dat het berigt der geledene zeeschade valsch was.
Eene verzekering bedoelt niets anders dan het geven van vergoeding voor eene geledene schade. Intusschen is het bij het toenemend handelsverkeer en bjj de ontwikkeling van het assurantiewezen eene zaak van belang, dat een koopman de wettige bevoegdheid bezit, om den eisch, waartoe hij in geval van totaal verlies geregtigd is, ook te kunnen instellen bij de waarschijnlijkheid of het vermoeden hiervan, zoodat hij zich langs dezen weg uit ongelegenheden kan redden.
De Code de Commerce (Wetboek van Koophandel) is, met betrekking tot den abandon, het wetboek voor bijkans alle zeevarende natiën. Daar vindt men (§ 369—396) de gevallen voor den abandon, namelijk: 1. Het wegnemen van een schip. 2. Schipbreuk. 3. Stranden met verbrijzeling. 4. Onbruikbaarheid van het schip wegens zeeschade of beslag. 5. Verlies of beschadiging der goederen tot op ten minste drie vierden van hunne waarde. De verklaring moet binnen zes maanden geschieden bij reizen langs de kusten van Europa en in de Middellandsche Zee, binnen een jaar bij reizen naar de West-Indische, Azorische en Canarische eilanden, Madeira en de overige westelijke kusten en eilanden van Afrika en oostelijke kusten en eilanden van Amerika, en binnen twee jaren bij reizen naar verdere gewesten. Ook een bloot berigt van schade of verlies moet den assuradeur binnen den tijd van drie dagen worden medegedeeld. Komt er in langen tijd geenerlei narigt van een uitgezeild schip, dan moet de abandon binnen den tijd van een jaar voor de korte en van twee jaar voor de lange togten worden aangeboden, — te rekenen van den tijd, waarop het laatste berigt van zoodanig vaartuig ontvangen werd. Men heeft dan geen bewijs van verlies noodig.
De Pruissische wetgeving veroorlooft den abandon alleen bij eene zee-assurantie, namelijk bij een verzekerings-contract, inhoudende, dat iemand tegen ontvangst eener premie zich borg stelt voor elke schade, door eene zeeramp veroorzaakt, voor zoover zulk eene schade aan schip of lading niet door de schuld van den verzekerde is ontstaan. Ontvangt deze berigt van eene schade, zoo moet hij er den assuradeur aanstonds kennis van geven. De bepaling van het bedrag der schade geschiedt door openbare taxateurs (dispacheurs). Blijkt het hun, dat er wel geene vernietiging der voorwerpen zelven, maar eene aanmerkelijke vermindering van hunne waarde heeft plaats gehad, dan is abandon tegen invordering der verzekeringssom geoorloofd. Zoodanig geval doet zich voor, wanneer een schip gedurende de reis onbruikbaar wordt, zonder dat de bouw of de uitrusting daartoe aanleiding geven, — wanneer een schip strandt en de herstellingskosten meer zouden bedragen dan het wrak waard is, — wanneer het schip of de lading door den vijand benaderd of op eenigerlei wijze in beslag genomen wordt, terwijl men geene spoedige vrijlating kan verwachten, — wanneer het geborgen gedeelte der lading niet zoo veel waard is als de kosten der vracht bedragen, — of wanneer een uitgezeild schip lang over den gewonen tijd uitblijft zonder dat men er eenig berigt van ontvangt. De verklaring, dat men abandonneert, wordt er in een wettigen vorm voor den regter, den notaris of den beëedigden makelaar afgelegd.
Het regt van abandon verjaart in Nederland voor reizen naar havens aan de kust van Europa en aan de Middellandsche- en Zwarte Zee na verloop van 3 maanden, voor reizen naar eene andere dan Europesche haven aan den Atlantische Oceaan na verloop van 6 maanden, voor reizen naar andere gewesten der wereld na verloop van 18 maanden. In Engeland is de lste termijn 3, de 2de 4, en de 3de 6 of 7 maanden.
