Een piraat is een zeerover, iemand, die op buit uittrekt. Een piraat was in den „goeden, ouden tijd” niet hetzelfde als een kaper.
Immers de zeerover voer voor eigen rekening, plunderde zonder onderscheid de koopvaarders, terwijl de kaper een schriftelijke machtiging van zijn regering kon tonen en alleen de schepen van vijandelijke naties buit maakte.In de Middeleeuwen waren het de gevreesde Noormannen, die niet alleen de zeevaarders, maar ook de kustlanden van geheel Europa brandschatten. In latere eeuwen zijn de Duinkerkers, de Algerijnse en Griekse zeerovers de schrik van onze vaderen, ’t Waren echter niet alleen vreemden, doch ook landgenoten, volbloed-Hollanders en ongelukkigerwijs vaak de stoutste en kundigste knapen, die om de een of andere reden den weg van wet en recht hadden verlaten, om het woest en hachelijk bestaan van den vogelvrijen zeeschuimer te kiezen.
Ook de zeerovers in de West-Indische en Zuid-Amerikaanse wateren genoten tot in de 19de eeuw bij de zeevaarders van alle naties een treurige vermaardheid. In onzen tijd is de zeeroverij zeldzaam geworden: tegen de moderne, snelvarende oorlogsschepen is de zeerover niet meer opgewassen. Van piraten is dan ook tegenwoordig niet veel meer te merken. Hoogstens vindt men ze nog bij een enkelen negerstam op de Westkust van Afrika en dan in de moeilijk toegankelijke Bias-baai in de Chinese Zee bij Hongkong, waar de onderdrukking van de zeeroverij nog niet gelukt is, maar nu ook wel spoedig tot het verleden zal behoren, dank zij het optreden van Japan.
In dit verband is een.curieuse figuur in onze geschiedenis Claas Gerritszoon Compaen (1587—+/1655), „den alderfameusten zeerover van Oostzanen in Kennemerland”, zoals de oude geschiedschrijvers hem noemen. Hij was oorspronkelijk met een officiëlen kaperbrief van de Staten-Generaal uitgezeild, maar Claas maakte zich al spoedig aan zeeroverij schuldig. Weldra werd hij de schrik van de koopvaarders: hij nam niet minder dan 358 schepen, waarbij hij echter zoveel mogelijk het leven der opvarenden spaarde. Reeds in 1627 kreeg hij van dit bandeloze leven genoeg, zodat hij den Staten-Generaal om een pardonbrief (d.i. een bewijs van strafkwijtschelding voor de tegen het land of ’s lands onderdanen gepleegde misdaden) verzocht, die hem ook werd geschonken. Claas kwam dus weer thuis en vestigde zich. te Oostzaan als koopman en reder. Toch bleef hij een gevreesde figuur, die met zijn pistolen iedereen schrik aanjoeg.
Men vertelt, dat de goede dorpsschoolmeester in die dagen, wanneer hij alleen den bengels niet baas kon, gewend was Claas Compaen te waarschuwen, die dan ogenblikkelijk in de school verscheen. Alleen de aanblik van den vervaarlijken zeeschuimer was dan al in staat, om den ergsten bengel onverwijld te bewegen tot een hernieuwd betreden van het pad der deugd.
