Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 13-08-2019

Nikkel

betekenis & definitie

is een glanzend, zilverwit metaal, met een soortelijk gewicht van 8.9, dus vrij zwaar. Bij gewone temperatuur wordt het niet door water en door de zuurstof der lucht aangetast.

Door sterke zuren wordt nikkel opgelost en vormt dan nikkelzouten, b.v. zwavelzuur- of salpeterzuur-nikkel; verdunde zuren tasten het daarentegen weinig aan, behalve verdund salpeterzuur.Men kan het smeden en walsen; met staal, ijzer en koper vormt het legeringen, die voor de industrie niet zonder betekenis zijn, bijv. voor roestvrije messen. Algemeen bekend is het vernikkelen van ijzeren voorwerpen, b.v. onderdelen van rijwielen, kachels, potten, pannen, enz. De te vernikkelen voorwerpen worden in een z.g. nikkelbad gehangen en geleidend verbonden met de negatieve pool van een electrische batterij. In het bad is een nikkelzout, gewoonlijk nikkelammoniumsulfaat opgelost. Het bad moet zwak zuur zijn. Een nikkelen plaat vormt de positieve pool.

Door den electrischen stroom wordt de plaat gaandeweg in het bad opgelost, terwijl zodoende het nikkelgehalte van het bad constant blijft. Men moet zorg dragen, dat de electrische stroom onveranderd dezelfde sterkte behoudt.

Van zuiver nikkel maakt men sommige gebruiksvoorwerpen, zoals pannen, schalen en ook... magneetnaalden, want het nikkel is een van de weinige metalen, die magnetisch gemaakt kunnen worden.

Een andere toepassing van Het nikkel is het gebruik ervan als muntmetaal. Er zijn bizonder krachtige machines nodig om dit metaal te bewerken, daarom kunnen nikkelen munten moeilijk worden nagemaakt.

Ons land heeft een nikkelen stuivertje. Vóór den wereldoorlog hadden ook andere landen munten van zuiver nikkel.

Het nikkel is nog niet zo heel lang als metaal en scheikundig element bekend. Het werd eerst in 1751 door Cronstedt ontdekt. Hij won het uit een erts, afkomstig uit Helsingland, ten Noorden van Stockholm. Proust, die het nieuwe metaal aan een nauwkeurig onderzoek onderwierp, maakte uit, dat in Zuid-Amerikaans meteoorijzer gedegen nikkel aanwezig was (in 1799). Ook was al gebleken, dat men reeds vroeger nikkel-legeringen gebruikt had, zonder het metaal te kennen. Dit was vooral het geval met een uit China afkomstige koperlegering, „packfong” geheten. Toen in 1813 de Kozakken met het Russische leger naar West-Europa kwamen, zag men, dat deze ruiters op hun pelsmutsen munten van een vreemd, wit metaal droegen; ook de spangen van de tomen hunner paarden waren van hetzelfde metaal: „packfong”.

Veel ouder zijn de Bactrische munten, die uit het jaar 235 vóór Chr. dateren en 78% koper en 22% nikkel bevatten.

< >