(1724—1804) was een beroemd Duits wijsgeer. Hij werd te Koningsbergen geboren, waar zijn vader zadelmaker was.
Hij studeerde aan de universiteit in de godgeleerdheid en legde zich tevens toe op natuurkunde, wiskunde en wijsbegeerte. Na voltooiing van zijn studies was hij gedurende 9 jaar als huisonderwijzer bij verschillende families werkzaam.
In 1770 werd hij benoemd tot hoogleraar in logica en metaphysica aan de Universiteit te Koningsbergen, welk ambt hij tot zijn dood toe bekleedde. Gedurende een periode van 50 jaar heeft hij tal van werken en geschriften, eerst op het gebied der wis- en natuurkunde, later op dat der wijsbegeerte gepubliceerd.Kant moet worden beschouwd als de hervormer der Europese wijsbegeerte van zijn tijd en als de grondlegger van de wetenschappelijke denkrichting der 19e eeuw.
Zijn hoofdwerk is een machtig boek, dat getiteld is „Kritik der reinen Vernunft” en dat slechts kan worden begrepen door hen, die niet tegen langdurige studie en moeizaam nadenken opzien. Toch willen we trachten, een der hoofddenkbeelden van Kant enigszins duidelijk te maken.
Wanneer iemand een of ander voorwerp ziet en dat goed bekijkt, dan meent hij te mogen zeggen: dit of dat ziet er zus of zo uit. Veronderstel, dat hij dit voorwerp, dat hij waarneemt, juist beschrijft, dan nog, zegt Kant, is het niet zeker, dat iedere andere waarnemer tot dezelfde conclusie zal komen, omdat niet alle mensen, vooral niet, waar het betreft de fijnere details van hetgeen wordt waargenomen, bij eenzelfde waarneming precies hetzelfde zien. Dat komt door het verschil in bouw van de gezichtsorganen en de daarmee samenhangende hersenfuncties. We gaan nu nog een stap verder en zullen een vraag stellen. Veronderstel, dat alle mensen van de wereld tegelijk naar een ding staren en dan aan elkander vertellen, b.v. in Esperanto, wat zij zien en dat dan blijkt, dat ze allemaal precies dezelfde beschrijving geven, zouden we dan mogen aannemen, dat het ding er ook werkelijk zo uitziet?
Ja, natuurlijk, zeggen jullie, waarom niet? Neen, zegt Kant nadrukkelijk, dan bewijst dat alleen, dat bij al die mensen de waarnemingsvermogens op dezelfde wijze werken.
Men kan zich echter heel goed in de mogelijkheid indenken van een anders gevormd waarnemingsvermogen. Neem bijvoorbeeld de tegenstelling reus en dwerg. Wanneer we nu als voorwerp, waarnaar beiden hebben te kijken, een schip kiezen, dan zal een dwergje dit zo reusachtig groot zien, dat hij misschien een dag zou nodig hebben om aan boord te klimmen, terwijl een reus zich moet inspannen om het notedopje met het blote oog te onderscheiden.
Zulk een verschil in waarnemingsvermogen leidt tot verschil in waarnemingen.
Onze geheel door zintuigelijke waarneming verkregen kennis komt dus helemaal in de lucht te hangen en heeft maar een zeer beperkte en betrekkelijke betekenis. Ditzelfde geldt geheel en al voor de waarneming van het verstand. Kant wil zeggen: onafhankelijk van ons waarnemingsvermogen bezitten de stoffelijke of abstracte „dingen” een eigen bestaan en dat eigen bestaan van het „ding”, dat hij in het Duits „Ding an sich” noemde, kunnen wij niet kennen. Indien wij dus willen weten, in hoeverre wij kennis kunnen verwerven, zullen wij in de eerste plaats de organisatie van zintuigen en geest moeten leren kennen, want daaraan zijn wij a priori (bij voorbaat) gebonden.
Deze gedachtengang van Kant was geheel nieuw. Hij heeft hem nauwkeurig uitgewerkt op de verschillende gebieden van het denken en hem vastgelegd in een groot aantal werken, die getuigenis afleggen van zijn enorme denkkracht.
In zijn persoonlijk leven was de grote Koningsbergse filosoof zeer sober en een voorbeeld van plichtsbetrachting, welke deugd hij boven alles stelde. Hoewel hij ook een uitstekend aardrijkskundige was, heeft hij, ongeacht enkele uitstapjes in den omtrek, zijn geboortestad nimmer verlaten. In 1864 werd te Koningsbergen voor hem een bronzen standbeeld onthuld.
