Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Bliksemafleider

betekenis & definitie

Dit is een toestel, om gebouwen tegen het inslaan van den bliksem te beveiligen. In zijn eenvoudigsten vorm bestaat de bliksemafleider uit drie delen: a. de inrichting om den bliksem op te vangen, b. de bovenleiding of gefcouwleiding en c. de grondleiding.

Ten aanzien van de opvang-inrichting heeft men vier systemen, die in het kort aldus kunnen worden gekarakteriseerd: het hoge-stangen-systeem, het vele-kleine-stangen-systeem, het kooi-systeem (een net van metalen geleidingen om het gebouw) en het metaaldelen-systeem, waarbij alle metalen aan het gebouw voor de bliksemafleiding gebruikt worden.Het stangen-systeem is stellig het meest verbreide. Vroeger maakte men de stangpunten van platina, tegenwoordig gebruikt men daarvoor meestal verguld koper.

De bovenleiding verbindt nu de vanginrichtingen met de grondleiding. Zij bestaat meestal uit koperdraad of siliciumbronsdraad en zij moet zonder onderbreking en zonder scherpe bochten of knikken zijn, zodat de electriciteit zoveel mogelijk rechtlijnig kan doorstromen. Ook de grondleiding bestaat uit dik koperdraad of een koperen stang, eindigende in een metalen plaat, die zo diep in de aarde ingegraven wordt, dat zij het grondwater bereikt.

Als de uitvinder van den bliksemafleider wordt Benjamin Franklin genoemd. Hij liet in 1752 bij onweer een soort vliegers op en haalde toen vonken uit den metalen draad, waaruit hij concludeerde tot de electrische natuur van den bliksem.

Om nu de gebouwen tegen deze „electriciteit” te beschermen, construeerde hij toen bliksemafleiders, die dadelijk in Amerika de aandacht trokken. Reeds in 1754 vinden wij in Moravië iemand, die dit instrument ook in Europa propageerde.

Maar reeds de oude Egyptenaren kenden een soortgelijk instrument. In Medinet Aboe vond men een hele beschrijving van de masten van Ramses III (1300 v. Chr.), die met hun vergulde punten ervoor dienen moesten „het onweer uit de hoogte te trekken”.

En op allerlei andere grote bouwwerken uit dc verste oudheid wijst men punten, slangen, zuilen enz. aan, die klaarblijkelijk dienst deden... als bliksemafleiders 2000 en meer jaar, voordat Franklin ze had uitgevonden.

< >