Stoom- en waterturbines. Bij beiden een as waarop een schoepenvormige waaier is bevestigd, welke door een huis is omgeven.
Bij de stoomturbine blaast de stoom tegen de schoepen en de as begint te draaien. Meest bekende typen de Laval, Parsons, Rateau. Bij de waterturbine wordt de as gedraaid door ’t omlaagvallend water, ’t welk tegen de schoepen drukt; men zou kunnen zeggen een waterrad met vertikale as. Van de waterturbine wordt gebruik gemaakt om de snelheid van vallend water of sterken stroom om te zetten in beweegkracht voor industrieele doeleinden. Fig. 1 geeft een Girard axiaal-turbine, terwijl figuur 2 (zie de afbeelding op volgende blz.) het tangentiaalrad van Zuppinger aangeeft. Inplaats dat, zooals bij Girard, ’t water rondom toestroomt, is bij Zuppinger een monding aangebracht, die H water rakende aan den schoepencirkel invoert, daarom tangentiaalrad genoemd.
Literatuur: A. Stodola, Die Danipfturbiuen (Berlijn 1905). Zie ook Waterkracht.
