Karl friedrich gauss

betekenis & definitie

Duitsch wiskundige, geb. 30 April 1777 te Brunswijk, werd in 1807 hoogleeraar en directeur van de sterrenwacht te Göttingen, waar hij 23 Febr. 1855 stierf; hij heeft standbeelden te Brunswijk (onthuld 1880), en te Berlijn (1898), en een monument te Göttingen (1899). G. verrijkte de algebra en de hoogere rekenkunde met vele groote ontdekkingen ; toen aanvang 19de eeuw nieuwe planeten werden ontdekt, vond G. nieuwe methoden om hare banen te berekenen ; hij is de uitvinder van den heliotroop en van den magnetometer, welk laatste instrument een geheel nieuw veld van waarneming opende ; hij bestudeerde voorts inzonderheid het aardmagnetisme en het electromagnetisme en is de wetenschappelijke grondvester der télégraphié; met Weber legde hij de eerste electrische telegraaflijn aan, tusschen het natuurkundig kabinet en de een kwartier daarvan gelegen sterrenwacht; gedurende zijn laatste jaren hield hij zich voornamelijk bezig met de geodesie. Zijn voornaamste geschriften zijn : Disquisitiones arithmetkae (Leipz. 1801, duitsch : Untersuchungen über höhere Arithmetik, uitgegeven door Maser, 2de druk Berl 1889), Theoria motus corporum in sectionibus conicis solem ambientum (Hamburg 1809, duitsch van Haase, Hannover 1865), Theoria eombinationis observationum erroribus minimis obnoxiae (Göttingen 1823, duitsch als: Abhandlungen zur Methode der kleinsten Quadrate, bewerkt door Börsch en Simon, Berlijn 1887), Allgemeinen Lehrsätze in Beziehung auf die im verkehrten Verhältnisse des Quadrats der Entfernung wirkenden Anziehung«und Abstoszungskräfte (Leipzig 1840), Dioptrischen Untersuchungen (Göttingen 1841), Untersuchungen über Gegenstände der hohem Geodäsie (2 afdeelingen, Göttingen 1844—47). Al zijn werken munten uit door klaarheid en scherp-omlijnde ontwikkeling der denkbeelden.