gr. Gytheion, een overoude grieksche stad, gesticht door phoenicische purpervisschers, weldra een der belangrijkste havensteden van Laconië, zeer gunstig gelegen aan de Laconische en Gythische golf en aan de monding van het riviertje Gytheus.
G. met zijn gegraven bassins, arsenalen en burcht moet voor de havenstad van Sparta gehouden worden. In de perzische oorlogen was hier de ligplaats der Laconische vloot; in 455 v. Chr. vernielde de Athener Tolmidas aldaar de schepen der Lacedaemoniërs, in 195 werd het door de Romeinen onder Flamininus veroverd. Later was het de voornaamste stad der van Sparta losgemaakte Eleutherolakonen en als stapelplaats van de naburige porphyrgroeven en van de opbrengst der purpervisscherij in de golf, een centrum van levendig handelsverkeer. G. droeg langen tijd den naam Palaeopolis en heeft in den jongsten tijd officieel weer den naam G. aangenomen; het oude G. is een verzameling van ruïnen; het nieuw-ontstane G. is een levendige havenplaats, in 1896 met 4306 inw. en sinds 1900 hoofdstad van het nomos Laconië.
