Euhemerus

betekenis & definitie

waarschijnlijk uit Messana, leefde aan het hof van Cassander en was een aanhanger van de cyrenaïsche school, aan welke dikwerf atheïsme verweten werd. Hij was schrijver der heilige tempelopschriften, waarin hij vertelde, hoe hij op eene zending naar Arabic en de zuidelijke zeeën op het eiland Panchaea gekomen was en daar op een gouden zuil in den tempel vanZeus Triphylius de geheele geschiedenis van het ontstaan der wereld van Uranus af, had ingegrift gevonden. In deze inkleeding ontwikkelde hij het denkbeeld, dat de geheele godenleer niets anders is dan menschenwerk, tot een wonderbaarlijke geschiedenis saamgevoegd; dat alle góden en heroën niet anders dan menschen geweest zijn, die door kracht en verstand uitmuntten, en aan welke men na den dood goddelijke eer bew'ees; de voornaamste plaatsen hunner vereering waren hunne grafplaatsen. Zulke denkbeelden waren niet nieuw, zij vonden een steun in de heroënvereering en in de vergoding der vorsten, vooral echter in de cretensische sagen over de geboorte en het graf vanZeus; ook reeds de Ionische logographen (Hecataeus, Herodotus en a.) en vervolgens Ephorus hadden deze pragmatisch-historische grondstellingen bij verscheidene mythen van toepassing gemaakt, maar eerst door E. werden zij consequent doorgezet, zoodat de verhevenste en door de levendigste verbeelding opgesmukte mythen van al hun tooi ontdaan als in de laagte neerzonken, vanwaar dit systeem Euhemerisme genoemd werd. Verstandig gematigde schrijvers als Callimachus bekommerden zich zeer over deze nuchtere en van alle geestelijk loven ontblooto leer, doch evenwel moest zij in een tijd, waarin het godsdienstig geloof aan de oude godenwereld verzwakt was, weldra opgang maken. Vooral was dit het geval te Rome. Ennius vertaalde het boek van Euhemerus; Diodorus beweegt zich geheel in eenzelfde richting.