lorre 1

betekenis & definitie

lorre [bepaalde vogel]. Lorre, of de verkleinvorm Lorretje, is de gewone naam waarmee bij ons een papegaai, als huisdier in een kooi gehouden, wordt aangesproken. Dus bijvoorbeeld in Potgieters ‘Liedekens van Bontekoe’ (Verspreide en nagelaten werken, Poëzy, deel II, p. 28):<BR>Ai! Lorretjen,<BR>Kaporretjen,<BR>Kapoe, kapoe, kapoe,<BR>Houd mij je bekjen toe!<BR>Ook bestaat er in onze taal een spreekwijze: ‘Hij is van lorretje [in zijn hersens?] gepikt’, dat is: hij is onnozel.

Men heeft dit woord afgeleid van het Spaanse loro (volgens het woordenboek van de Real Academia Española: lo mismo que papegayo [hetzelfde als papegaai]); zie M.J. Koenen, Sprokkelingen (Tiel 1888). Dat loro (of louro, wat ik als Portugees vind opgegeven) in Indië reeds vóór onze komst door onze Spaanse en Portugese voorgangers gebruikt werd, is zeker mogelijk, maar de oorsprong van dit woord is stellig, evenals kazuaris, kaketoe en andere namen van alleen in het oosten van de Archipel voorkomende dieren, in de talen van de Molukse en Papoease eilanden te zoeken. Die fraaie, borsteltongige, driekleurige papegaaien, de meest gezochte en geliefde als huisvogels die aan de zoölogen onder de naam van lori (lorius) bekend zijn, komen in al hun soorten bijna uitsluitend op genoemde eilanden voor. Hun inlandse naam luidt noeri of, door de gewone verwisseling van de liquidae, loeri, is ook in het Maleis overgenomen en is het eigenlijke grondwoord van lori, loro, louro en lorre te achten.