Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 23-12-2024

BEDRUKBAARHEID

betekenis & definitie

(Fr.: imprimabilité; Du.: Bedruckbarkeit; Eng.: printability), maatstaf voor het resultaat van de wisselwerking tussen de materialen die betrokken zijn bij het drukproces onder omstandigheden van het drukken. Het begrip heeft gewoonlijk betrekking op die eigenaardigheden van papier, folie, weefsel enz., die invloed hebben op het zichtbare uiterlijk van het gedrukte beeld en op de hechting van dat beeld aan het bedrukte materiaal.

Kenmerken voor het zichtbare uiterlijk van het bedrukte materiaal zijn: in volle tinten de optische dichtheid, de gelijkmatigheid, de glans, eventueel het doorslaan (doorsijpelen) van de inkt, het overzetten van de inkt op een vel dat zich onder druk of wrijving op het gedrukte beeld bevindt, en het uitwrijven van de ‘droge’ inktlaag; in gerasterde tinten bovendien de gladheid (gelijkmatigheid) van iedere tint en de scherpte van de rasterpunten.

Kenmerkende eigenschappen voor de bedrukbaarheid van papier die alle op een of andere manier samenhangen met de porositeit, zijn: de absorptie van een of meer bestanddelen van de drukinkt, de luchtdoorlatendheid, de reflectie, de opaciteit, de samendrukbaarheid en de ruwheid van het oppervlak. Daar komen dan nog bij: de glans, de oppervlaktesterkte en de dimensionale stabiliteit.

Het is nog steeds niet gelukt door het meten van een aantal fysische, chemische en mechanische karakteristieken van de te bedrukken stof zich een definitief oordeel over de bedrukbaarheid te vormen. Dit lukt zelfs dan niet, wanneer reeds bij voorbaat onderscheid wordt gemaakt naar de aard van de druktechniek (hoogdruk, vlakdruk, diepdruk, zeefdruk enz.) die toegepast zal worden. Deze moeilijkheid is in hoge mate een gevolg van het feit, dat de metingen van de diverse karakteristieken gescheiden en derhalve onder andere omstandigheden plaatsvinden als die welke zich voordoen tijdens het drukken. Verder is de overdracht van drukinkt (van de drukvorm op het papier) afhankelijk van diverse mechanische factoren, waartoe o.a. de drukspanning gerekend dient te worden.

Een betere methode om de bedrukbaarheid van het materiaal te bepalen is het drukken zelf. Dit te doen op een produktiemachine is echter economisch moeilijk of niet te verantwoorden. Bovendien zijn op een drukpers de drukomstandigheden (drukspanning, snelheid, inktgeving) te moeilijk na te gaan om cijfermatig vastgelegd te worden en later op basis daarvan te reproduceren. Om aan deze bezwaren tegemoet te kunnen komen zijn proefdruktoestellen ontworpen. De drukomstandigheden zijn hierop snel en nauwkeurig in te stellen en blijven tijdens de proeven binnen zeer nauwe grenzen constant.

< >