Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 23-12-2024

BAUMÉSCHAAL

betekenis & definitie

(Fr.: échelle de Baumé; Du.: Bauméskale; Eng.: Baumé scale), een door de Franse chemicus A. Baumé vastgestelde schaalverdeling voor een areometer.

De schaal is onderverdeeld in tien gelijke delen. Het nulpunt van de schaal (0 °B) geldt voor zuiver water bij areometers zwaarder dan water (relatieve dichtheid d > 1); voor het referentiepunt bij areometers voor vloeistoffen lichter dan water (d < 1) geldt voor zuiver water de schaalwaarde 10. De schaalverdeling is gelijkmatig en oplopend van 0...a voor d > 1 en van a...10 voor d < 1, waarin d de relatieve dichtheid van de vloeistof (dus ten opzichte van het water met d = 1) voorstelt en a de aflezing van het aantal baumégraden (°B). De aflezingen zijn afhankelijk van de temperatuur van de vloeistof tijdens de meting wegens de uitzettingscoëfficiënt daarvan, reden waarom in de steel van de areometer meestal een thermometer is aangebracht om gelijktijdig de temperatuur van de vloeistof te kunnen bepalen.De volgende omrekeningsformules worden gebruikt.

Voor de bauméareometer met een verdeling voor gebruik bij 15 °C in vergelijking met water van 4 °C:

voor d > 1:



d
= 144,3/(144,4 - °B)

voor d < 1:



d
= 144,3/(134,4 + °B)

Voor de Amerikaanse bauméareometer met verdeling voor gebruik bij 60 °F (≙ 15,55 °C) in vergelijking met water van 60 °F:

voor d > 1:



d
= 145/(145 - °B)

voor d < 1:

d = 145/(135 + °B)

In de industrie worden de concentraties van zuren (bijv. zwavelzuur), basen, zoutoplossingen en andere oplossingen, evenals de dichtheid van petroleumprodukten, nog vaak uitgedrukt in graden Baumé.

< >