(Fr.: phénomène de fond; Du.: Hintergrunderscheinung; Eng.: background effect), alle verschijnselen die storend kunnen inwerken op een fysisch te meten verschijnsel.
Zij vinden in het algemeen hun oorzaak in andere aanwezige bronnen of in andere reacties die het beschouwde verschijnsel begeleiden. Het te bestuderen verschijnsel kan alleen gemeten worden als het de achtergrondverschijnselen, al dan niet na een technische ingreep, duidelijk overtreft. Achtergrondverschijnselen doen zich op velerlei gebied voor, o.a. bij de telecommunicatie (bijv. in de vorm van radiostoring en ruis), in akoestische apparatuur, bij instrumenten die licht omzetten in een elektrisch signaal (zie Donkerstroom), en vooral bij kernfysische metingen en in de radioastronomie. Bij de meting van radioactiviteit registreren de instrumenten ook de altijd aanwezige straling van natuurlijke bronnen in de omgeving (bodem, lucht, wanden van gebouwen enz.) en de invallende kosmische straling. Het totaal van deze niet door het te meten object veroorzaakte effecten noemt men de achtergrondstraling. In de radioastronomie levert dit verschijnsel een uniforme bijdrage aan de radiostraling uit het heelal, waarop zich de radiostraling van radiobronnen en spiraalarmen aftekent. Deze achtergrondstraling wordt gedeeltelijk veroorzaakt door extra- en intergalactische straling, en gedeeltelijk door straling uit ons eigen melkwegstelsel.