Proprioceptie of positiezin (ook wel kinesthesie genoemd) is het vermogen van een organisme om de positie van het eigen lichaam en lichaamsdelen waar te nemen. Het woord proprioceptie komt van de Latijnse woorden proprius en perceptie (zelfwaarneming).
Het woord proprioceptie wordt nog wel eens genoemd als er gesproken wordt over de hinder van de gevolgen van het hersenletsel. Wat betekent het? Het komt van de Latijnse woorden proprius en perceptie (zelfwaarneming).
Proprioceptie is een zintuig. Dit zintuig is erg belangrijk voor de motoriek en balans van het lichaam. Het wordt ook wel positiezin of houdingszin of kinesthesie genoemd.
Dankzij proprioceptie weet iemand hoe de positie van het lichaam is en waar de benen zich bevinden of de armen of dat het lichaam scheef staat, voorover hellend is, plat ligt of rechtop staat of op de kop staat.
Het lichaam geeft de informatie van zintuigcellen door aan het centrale zenuwstelsel over de lichaamshouding en de beweging die gemaakt wordt. Ook geeft het informatie door over de kracht van armen en benen, gewrichten en pezen, maar ook informatie over vermoeidheid of dat spieren klaar staan tot actie, over spierspanning of dat armen of benen zwaar of moe aanvoelen.
De proprioceptie is één van de drie pijlers van het evenwicht.
Het evenwicht wordt bepaald door informatie uit:
de positiezin of proprioceptie middels spieren, gewrichten en huid om te weten hoe de stand van het lichaam is
het evenwichtsorgaan in het middenoor (vestibulaire systeem)
het gezichtsvermogen /ogen wat iemand ziet (visus of visuele waarneming)
Als één van deze drie uitvalt, proberen de andere twee dat te compenseren. Proprioceptie is het lastigst te compenseren.
Door hersenletsel of teveel inname van vitamine B6, maar ook door dronkenschap kan de proprioceptie verstoord raken.
