Orinoco, - een van de groote rivieren in het N. van Zuid-Amerika, door de Indianen Orinoecoe = rivier genoemd en eerst door de onderzoekingen van A. von Humboldt meer bekend geworden (4: 1800). Zij ontspringt op den Piek Ferd. de Lesseps van het Parima gebergte, in ’t bergland van Guyana, op de grens van Venezuela en Brazilië, maar de bronnen zijn nog nimmer door een blanke bezocht. De rivier stroomt eerst in N.W. richting en staat een derde van zijn water af aan de Rio Negro door de Casiquiare, (in het art. AMAZONE is verkeerdelijk de omgekeerde richting der Casiquiare vermeld), een klassiek voorbeeld in de geografie van bifurcatie.
De O. vereenigt zich bij S. Fernando met de Guaviare, die langer is dan de O., op de Andes ontspringt en de Angosturavallen vormt. De O. vormt nu de grens tusschen Venezuela en Colombia tot wTaar de Aleta van links wordt opgenomen. Daarboven liggen de 10 M. hooge Maipures watervallen, groote hindernissen voor het verkeer. Meer stroomaf komen eenige linkerzijtakken met talrijke monden in de O. uit, zoodat een gewirwar van stroomen ontstaat. Vrij scherp buigt de hoofdrivier nu naar het O. en stroomt als een breede, rustige rivier verder. Hier en daar veroorzaken uitloopers van het Guyana-bergland stroomversnellingen, o. a. bij Cindad Bolivar, waar de rivier zich van 2500 M. plotseling vernauwt tot 860 M. en een diepte van 50 M. krijgt.
De reusachtige delta heeft een oppervlakte van ruim 25.000 K.M.2 Van de vele monden dient de Macareo voor de scheepvaart. De O. heeft een lengte van ongeveer 2400 K.M.; het stroomgebied beslaat een oppervlakte van 1 millioen K.M.2 De gemiddelde capaciteit is boven de delta 14.000 M.3 per sec. Het water is geelachtig wit. De O. is het geheele jaar bevaarbaar tot Cindad Bolivar, 400 K.M. van de zee tot u’aar de vloed zich doet gevoelen. In den regentijd is de rivier nog 1000 K.M. verder te bevaren n.l. tot Atures. Daar zij echter grootendeels door onbewoonde wildernis stroomt, beteekent de scheepvaart weinig. — Litt.: Triana, Down the Orinoco in a Canoe (1902); Jahn, Zur Hydrographie des Orinoco (1909).
