Krupp. - In het begin der 19de eeuw had Engeland op het gebied der gietstaalvervaardiging in het groot een reusachtigen voorsprong op het vaste land van Europa. Men trachtte hier, nadat tengevolge van Napoleons politiek de leus „los van Engeland” was aangeheven, in het geheim van Engelands staalfabrikatie door te dringen. In 1812 begon Friedrich Krupp te Essen a. d. Ruhr in een kleine fabriek met het nemen van proeven voor de vervaardiging van gietstaal. Aanvankelijk met zeer veel tegenspoed kampend, slaagde hij er in 1818 in, zeer goed kroezenstaal te vervaardigen (zie STAAL), hetwelk K. gebruikte voor gereedschappen, muntstempels, enz.
Toen Fried. K., naar wien de thans bekende machtige firma heet, den 8en Oct. 1826 op ongev. 40-jarigen leeftijd overleed, maakte de nog betrekkelijk kleine fabriek nog zeer moeilijke tijden door. Eerst onder zijn zoon Alfred (26 April 1812 tot 14 Juli 1887) gelukte het, de ervaringen van Fried, tot volle ontwikkeling te brengen en de fabriek te Essen tot een reusachtige staalfabriek te doen uitgroeien voor de vervaardiging van gereedschappen, spoorstaven, banken, machinerieën, wapens, geschut en munitie en ander oorlogsmaterieel. Niet alleen kroezenstaal, doch ook bessemer, martin- en andere staalsoorten is de firma gaan voortbrengen en gebruiken. Het K. geschut is wereldberoemd, al hebben ook andere landen intusschen ook uitstekende geschutfabrieken gekregen. Ook op wetenschappelijk artilleristisch gebied heeft de firma, mede door het nemen van uitgebreide wetenschappelijke proeven, groote vermaardheid verkregen (zie BALLISTISCHE TABELLEN); men denke aan de houwitsers van 42 c.M. („dikke Bertha”) en het kanon ter beschieting van Parijs over een afstand van 120 K.M., waarmede in den grooten oorlog de artilleristische wereld verbaasd werd. Het meerendeel van de stalen vuurmonden der Ned. en Ned.-Ind. Land- en Zeemacht zijn K.-kanonnen.
Na Alfred K. kwam diens zoon Friedrich Alfred (17 Febr. 1854 tot 22 Nov. 1902) aan het hoofd der zaak te staan. In 1893 werd het groote „Grusonwerk” te Maagdeburg, alwaar hoofdzakelijk pantseringen uit zoogenaamd „Hartguss” werden vervaardigd, met de fabrieken van K. vereenigd. Sedert dien zijn de wereldberoemde „K. C. platen” vervaardigd volgens een patent van K. Ook de groote Germaniawerf te Kiel werd eigendom der firma K. De reusachtige fabrieken van K. behooren thans aan de naaml. venn. „Fried. Krupp A. G.”, waarvan de aandeelen in handen der familie K. zijn. Op het gebied van arbeidersverzorging heeft de firma K. een goeden naam. Een lijvig prachtwerk „Zum 100 jährigen Bestehen der Firma Krupp und der Gussstahlfabrik zu Essen-Ruhr” geeft uitvoerige bijzonderheden over alles, K. betreffende.
Gedurende den grooten oorlog hebben de fabrieken van K. zich ontzaglijk moeten uitbreiden om zooveel geschut en munitie te leveren, als noodig was om het Duitsche leger niet te doen achterstaan bij de vijanden, die onuitputtelijke hulpbronnen ter beschikking hadden. Bij het eindigen van den oorlog werkten bij K. meer dan 100.000 werklieden. Met het mortier van 42 c.M., het kanon, dat Duinkerken beschoot en het 120 K.M.-kanon (zie KANON) voor Parijs, heeft K. de artilleristische wereld in de hoogste mate verbaasd. Prof. Rausenberger, die dat geweldige geschut heeft ontworpen, zou reeds begonnen zijn met het doen vervaardigen van een 150 K.M.-kanon van 30 c.M. ter beschieting van Londen, toen de wapenstilstand kwam. Daarna is het bedrijf geheel op vredesarbeid ingericht, voornamelijk voor landbouwgereedschappen en spoorwegmaterieel.
