Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 10-01-2019

Kabelspoor

betekenis & definitie

Kabelspoor - inrichting voor het vervoer van lasten langs een luchtkabel, met het doel locale terreinmoeilijkheden te ontgaan. Eerst na het gebruik van den staaldraadkabel konden de kabelspoorwegen tot volle ontwikkeling geraken. Dienen meestentijds in bergachtige streken voor het vervoer van steenkolen, hout, erts e. a. Twee evenwijdige kabels, waarlangs de hangende wagentjes worden voortbewogen, zijn bevestigd aan verticale geconstrueerd ijzeren palen; de wagentjes (bakken) ontvangen hunne beweging van een trekkabel, op rollen aan de palen rustende onder de draagkabels, waaraan ze in het beginstation door een — aan het wagentje zelf aanwezige — kleminrichting zijn vastgesteld, die in het eindstation, waar de kolen, het erts, enz. moeten worden gedeponeerd, automatisch wordt ontkoppeld. De trekkabel wordt in een krachtstation machinaal bewogen, meestentijds door een horizontale schijf.

Daar ze uit één stuk, zonder eind, is vervaardigd, loopen de wagentjes in tegengestelde richting. Het komt ook voor, dat de bergafwaarts gaande volle wagentjes de leege berg-op trekken. Bij deze inrichting, die zonder motorische kracht werkt, moet natuurlijk een goede reminrichting aanwezig zijn. Het loopwerk van de wagentjes bestaat uit 2 rollen met groef voor den kabel, draaibaar aangebracht in een dubbel frame, waaraan de bak is opgehangen; de rollen worden automatisch gesmeerd. De afstand der steunpalen, in den regel niet grooter dan 100 Meter, overschrijdt dit bedrag bij het overspannen van dalen of rivieren dikwijls belangrijk; in Mexico komt bij een dergelijke inrichting voor het vervoer van hout een grootste overspanning voor van ruim 1100 Meter. Betreffende de capaciteit van een kabelspoor gelden de volgende gemiddelde cijfers: het gewicht van een wageninhoud = 800 K.G., de tijdsafstand tusschen 2 wagentjes = ½ minuut (bij een snelheid van 2 Meter per seconde en meer), de uurlevering bedraagt dan 800 x 2 x 60 = 96000 K.G. ∞ 100 ton.

Bij nieuwere inrichtingen is de drijfkracht electrisch. De trekkabel, daarbij dus stroomvoerende kabel, is nu geïsoleerd en vast aangebracht, terwijl de wagentjes, ieder voorzien van een electromotor, den stroom daarvan afnemen door middel van een beugel. Een eenvoudig k. is vooral in den laatsten oorlog veel gebruikt voor het overbrengen van gewonden, munitie, enz. over breede wateren, in bergterrein, enz. Tusschen twee jukken wordt een kabel bevestigd, waarlangs met behulp van katrollen een transporteur kan worden bewogen. Voordeelen: de k. kan snel worden gemonteerd en biedt een weinig trefbaar doel aan het vijandelijk geschut.

< >