Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 24-01-2019

Fulton (robert)

betekenis & definitie

Fulton (Robert), Amerik. werktuigkundige, geb. te Little-Britain in Lancaster county, Pennsylvanië, bekwaamde zich tot ingenieur, en begaf zich naar Frankrijk, waar hij in kennis kwam met Livingston, toenmaals gezant der Vereenigde Staten te Parijs, en in gemeenschap met deze ontwierp hij het plan een proefstoomboot voor de vaart op de Seine te bouwen; bedoeld vaartuig kwam in 1803 gereed, doch bleek te zwak voor de zware machines en zonk; spoedig daarna had hij een nieuwe en krachtiger boot gereed en 9 Aug. 1803 stoomde het eerste stoomvaartuig (en het eerste practisch resultaat van de vele pogingen om den stoom op de scheepvaart toe te passen) de Seine op, in tegenwoordigheid van een commissie der Fransche Academie en van tal van werktuigkundigen, geleerden en militairen. F. ging in 1804 naar Engeland, waar hij door hem zelf in teekening gebrachte machines liet bouwen, bestemd voor een intusschen te New-York gebouwd vaartuig, de Claremont, dat alle vorige stoombooten in grootte zou overtreffen en in Aug. 1807 gereed kwam. In de eerstvolgende jaren kwamen nog drie schepen gereed, nl. de Karitan, de Car of Neptune en de Paragon; beide laatste hadden reeds de dubbele grootte van de Claremont.

In 1812 bouwde F. een stoomvaartuig voor het verkeer tusschen New-York en Jersey; weinig later construeerde hij nog tal van booten voor de vaart op de rivieren van het westen. Door zijn arbeid legde F. den grond voor het stoomvaartverkeer.

Ook als schilder is F. bekend geworden. Waarschijnlijk te Philadelphia leerling van Ch. W. Piale, schilderde hij daar reeds in 1782 portretten (enkele in de Pennsylvaansche Akademie voor Beeldende Kunsten); in 1787 naar Londen verhuisd, oefende hij zich verder in het atelier van zijn landgenoot Benj. West en heeft ondanks zijn drukke andere bezigheden nog vrij wat portretten en historische stukken geschilderd. F. was verder ook de eerste bouwer van een rond „panorama” (in de „Rue des Panorames” te Parijs). F. overl. 1815.

Litteratuur: Thieme-Becker’s Allg. Lexik. d. bild. Künstler XII 583—684.

< >