Fröbel - (Friedrich), geb. 1782, overl. 1852,beroemd als stichter der „kindertuinen” of„Fröbelscholen”, in welken arbeid hij, na velerleilotswisseling, zijn levensdoel vond. De eerstedezer scholen stichtte hij in 1839 te Blanken-burg bij Rudolstadt. Bij Pestalozzi* staat op denvoorgrond het beginsel der aanschouwelijkheid,bij Fr. dat der zelfwerkzaamheid. „Eerst kun-nen, dan kennen”. Dat beginsel paste hij toe bijde leiding der kleine kinderen.
Al spelendemoesten zij hunne jeugdige krachten oefenen,en iets tot stand brengen, en door dat spel, dattevens arbeid was, hunne verstandelijke enzedelijke vermogens ontwikkelen. De talrijke ge-schriften van Fr. zijn gekenmerkt door wijd-loopigheid en duisterheid van stijl. Hij trachtteaan zijn denkbeelden een wijsgeerige basis tegeven; doch dat is veelszins mislukt: de rede-neering verloopt vaak in allerlei gewild-mystiekeen symbolische toespelingen. Het groote be-ginsel der zelfwerkzaamheid heeft geleid toteene hervorming der klein-kinderscholen inDuitschland, ten onzent en ook in Amerika enbegint thans ook meer toepassing te vinden bijhet lager onderwijs: tegenover de „leerschool”wordt krachtig gepleit voor de „werkschool”.Ook ligt het invoeren van „handenarbeid*” alsleervak geheel in de richting van Fr.’s paedago-giek. — Elize van Calcar* en Haanstra* hebbengetracht, zijn beginsel ten onzent ingang tedoen vinden.
