Frans jozef - keizer van Oostenrijk-Hongarije, geb. 18 Aug. 1830, volgde zijn oom Ferdinand I na diens troonsafstand (2 Dec. 1848) op. Aan de regeering gekomen, wist F. J. zijn gezag te handhaven en de pogingen tot afscheiding van NoordItalië en Hongarije tegen te gaan. In Italië trad F. J. op als beschermer van ’t absolutisme. In den Krimoorlog voerde F. J. een aan Rusland vijandige politiek, waardoor Oostenrijk-Hongarije alleen kwam te staan.
Hiervan ondervond het de nadeelige gevolgen in de oorlogen van 1859 en 1866, waardoor het ’t Lomb. Ver. Koninkrijk en zijn leidende positie in Duitschland verloor. Tegenover dit verlies staat de aanwinst van Bosnië en Herzegowina, waardoor Oost.-Hong. echter kwam te staan tegenover Servië (zie FRANKRIJK, ITALIË, PRUISEN, OOSTENRIJK-HONGARIJE, SERVIË). In de binn. pol. komt er na 1866 groote verandering. Aan de bevolking wordt meer invloed gegeven op de regeering, Hongarije krijgt een afzonderlijke positie. In de buit. pol. komt er na den Fransch-Duitschen oorlog een wending: Oost.-Hong. sluit zich aan bij Duitschland en Italië (Triple Alliantie).
Met Rusland wordt de verhouding slechter tengevolge van zijn Balkan-politiek (zie OOSTERSCHE KWESTIE). Onder F. J. wordt Oost.Hong. een zeemogendheid (zie TEGETHOFF). De laatste jaren van zijn bestuur kenmerken zich door toenemende tweedracht in ’t rijk tengevolge van ’t streven der volken naar autonomie. In Aug. 1914 werd F. J. gewikkeld in een oorlog met Servië en Rusland (zie WERELDOORLOG). F. J. stierf 21 Nov. 1916.
