Formaliteit - Voor verschillende rechtshandelingen schrijft de wet bepaalde vormen voor. Niet-inachtneming heeft veelal nietigheid, althans vernietigbaarheid ten gevolge (la forme emporte le fond). Zoo bij de zgn. formeele (vormelijke) verbintenissen en overeenkomsten, uiterste wilsbeschikkingen (1000 B.W.), huwelijksvoltrekking (147 B. W.), dagvaarding (92, 95 Rv.). Soms echter is de wet niet zoo streng. Zoo zegt art. 94 Rv. overeenkomstig den regel „nullité sans grief n’opère pas”, dat, indien de gedaagde op eene dagvaarding verschijnt en de nietigheid van het exploot inroept, de rechter die exceptie kan verwerpen, wanneer het verzuim of de overtreding van dien aard wordt bevonden, dat de gedaagde daardoor in zijne verdediging nnt is benadeeld, en alzoo geen belang heeft zich van de nietigheid te bedienen.
Vergel. voor het strafproces art. 148 Sv. Ook art. 147, 2e lid B. W. geeft den rechter vrijheid van beslissing. — Niet inachtneming der op straffe van nietigheid voorgeschreven formaliteiten in een geding kan leiden tot cassatie; ten opzichte van burgerl. procedures voor den kantonrechter is deze mogelijkheid ^echter beperkt (99 R. O). Zie NIETIGHEID.
