Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 19-01-2019

Emaille-procédé

betekenis & definitie

Emaille-procédé - de door den Amerikaan Fredrik Ives uitgevonden manier om metaalplaten van eene lichtgevoelige laag te voorzien, ten einde ze voor verdere bewerking tot het verkrijgen van boekdrukcliché’s met middentinten (autotypiën) geschikt te maken. Tot dit doel wordt eene spiegelglad gepolijste zink-, koper- of messingplaat met eene vischlijmlaag overgoten, welke laag door middel van ammoniumbichromaat lichtgevoelig is gemaakt, en met behulp van een toestelletje, dat de plaat boven een gasvlam ronddraait, zoo fijn en regelmatig mogelijk over de plaat wordt verdeeld en gedroogd. Zoodra de plaat gedroogd is, kan daarop het negatief worden afgedrukt, gelijk zulks onder autotypie beschreven staat. Het afdrukken geschiedt in de schaduw gedurende 5 a 10 minuten, bij zonlicht in 1 a 2 minuten, of bij electrisch licht, waarbij de belichtingsduur van de kracht der lichtbron afhankelijk is.

De afdruk wordt in water gelegd, waarin het beeld zich na enkele minuten krachtig en helder ontwikkelt en waardoor het onoplosbaar wordt. Zij wordt vervolgens onder een sproeikraan flink gespoeld, en in eene sterk gekleurde oplossing van methylviolet in water gelegd, waarin de lijnen en punten der afbeelding de kleurstof aannemen en violet op het blanke metaal komen te staan. De plaat kan daarna nog in eene oplossing van chroomzuur worden gelegd, om den ondergrond meer helder te maken. Na elk bad moet ze in water worden afgespoeld. Men laat ze in de lucht drogen, legt ze op een boven een gas-oven verhitte ijzerplaat, tot de afbeelding chocoladebruin geworden is en de koperplaat zilvergrijs aan geloopen is.

Hierna wordt de achterzijde der koperplaat met asphaltlak bedekt en gedurende 5 a 10 minuten in een ijzerchloridebad geëtst. Dan wordt weer afgespoeld, gedroogd, met vetten inkt geretoucheerd of afgedekt, met hars ingestoven, aangesmolten en in zwakkere oplossingen verder geëtst, tot de vereischte graduatie is verkregen. Messingplaten, die bij het drukken den meesten weerstand bieden en dus voor grootere oplagen meer geschikt zijn dan koperplaten, vereischen de sterkste baden. Zinkplaten worden gelijksoortig behandeld, doch met inachtneming van bijzondere voorzorgsmaatregelen ten opzichte van het zachtere metaal, en in verdund salpeterzuur geëtst.

< >