Abÿdos - 1) Reeds door Homeros genoemde Mysische stad aan het engste gedeelte van den Hellespont (nu Avido) in Azië, later kolonie van Milete. Xerxes stak hier met zijn reusachtig leger over naar Europa. Zij is bekend geworden door de sage van Hero en Leander.
2) Stad in Opper-Egypte (ruim 26° N.Br.), op den linker Nijloever. Hoewel niet groot en in staatkundig opzicht onbelangrijk, was het een van de beroemdste steden van het oude Egypte: het was de heilige stad van Osiris en wordt, na Thebe, in de opschriften het meest genoemd.
Bij Abydos en in de thinietische gouw worden mede overblijfselen van de oudste nederzettingen uit den steentijd gevonden; ook zijn daar de graven van de oudste Egyptische koningen. Uit Abydos is de belangrijkste volledige koningenlijst van Sethos I afkomstig, waarvan de bekende, zeer fragmentarische lijst van Ramses II (door Champollion gebruikt bij zijn ontcijfering der hiëroglyfen) een kopie is.
