Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Schaaleffect

betekenis & definitie

o., de gevolgen die aërodynamische of hydrodynamische grootheden van een in een luchtresp. vloeistof stroming geplaatst voorwerp zullen ondervinden bij een geometrisch gelijkvormige vergroting of verkleining van het voorwerp.

Bij subsone snelheden (subsoon) zal alleen dan om geometrisch gelijkvormige lichamen van verschillende grootte ook een gelijkvormig stromingspatroon ontstaan, en derhalve overeenkomstige aërodynamische resp. hydrodynamische grootheden (zoals CL, CD en CM bij een vliegtuig; draagvleugeltheorie) worden gemeten, als in beide gevallen het getal van Reynolds (Re, -Reynolds, getal van) dezelfde waarde heeft. Bij supersone snelheden (supersoon) zal dan ook nog het getal van Mach (-Mach, getal van) gelijk moeten zijn. Het is overigens niet altijd noodzakelijk dat Re strikt gelijk is. Aangezien het stromingspatroon boven Rekrlt slechts zeer geleidelijk verandert, is het in vele gevallen voldoende ervoor te zorgen dat de waarde van Re bij metingen met het schaalmodel boven Rekrit ligt. Voor het resterende verschil der Rewaarden bij de modelen de ware-groottemeting moet dan een correctie worden toegepast.

Re = V l/v, waarin V de snelheid van de lucht-of vloeistofstroming, l de karakteristieke lengte van het lichaam (b.v. de gemiddelde vleugelkoorde) en v de kinematische viscositeit van de lucht of van de vloeistof voorstelt. V is voor eenzelfde gas of vloeistof afhankelijk van druk en temperatuur. Zo wordt v groter bij lagere druk (b.v. in hogere luchtlagen) en wordt bij toenemende temperatuur in gassen groter en in vloeistoffen kleiner. Om bij metingen in een windtunnel met een verkleind schaalmodel Re gelijk te houden, dient in de windtunnel de luchtsnelheid zo groot en de kinematische viscositeit van de lucht, door deze onder hoge druk te brengen, zo klein mogelijk te zijn. Rekening houdend met de afmetingen van de meetplaats van de windtunnel zal het schaalmodel uiteraard zo groot mogelijk moeten worden uitgevoerd.

< >