[Gr., waanzin], v., ziekelijke geestestoestand die gekenmerkt is door de vorming van een gesloten waansysteem, dat op zichzelf logisch in elkaar zit en op die gronden verdedigd wordt, De paranoiapatiënt is meestal een eenzame, die zich onbegrepen waant, en plotselinge uitvallen kan hebben omdat hij zich verongelijkt voelt. Hij is zeer wantrouwig tegenover zijn omgeving, die hij zich als zeer vijandig tegenover hem voorstelt.
Behandeling kan bestaan uit toedienen van geneesmiddelen die de patiënt toegankelijk maken voor het bespreken van zijn waandenkbeelden en vooral de achterdocht kunnen doen afnemen. De patiënten moeten meestal worden geactiveerd, eventueel via arbeidstherapie, en weer in het sociale leven teruggebracht via sociotherapie. Vaak is paranoia een uiting van een psychose.