(ook: ziekte van Parkinson), een ziekte met als hoofdverschijnselen een geleidelijk toenemende mate van trillen en een verstijving en bewegingsvermindering van spieren. Er treedt bewegingsarmoede op, verder een overmatige vorming van zweet, traanvocht en speeksel.
De oorzaak bestaat in beschadiging van het corpus striatum (een groep cellen in de hersenen) door hersenontsteking, onvoldoende bloedcirculatie of vergiftigingen, o.a. als bijwerking van verschillende geneesmiddelen (parkinsonisme). Het verloop is altijd zeer chronisch (vele jaren). De behandeling is symptomatisch en kan de patiënt in zeer veel opzichten verlichting schenken. Vooral de dopapreparaten (dihydroxyfenylalanine) zijn hierbij van zeer grote betekenis. Genezing is nimmer geconstateerd; de dood wordt niet door de ziekte zelf, maar door een bijkomende ziekte veroorzaakt. Naast de vorm die ontstaat door genoemde oorzaken, is er ook een die op middelbare leeftijd voorkomt en waarvoor geen duidelijke oorzaak is te constateren; deze vorm wordt als een degeneratieziekte beschouwd.
Aangezien de bij deze ziekte aangedane hersenkernen dubbelzijdig zijn aangelegd, kan bij beschadiging van slechts een van die kernen de ziekte ook eenzijdig optreden.De stijfheid die bij paralysis agitans optreedt, ontstaat door overheersing van kernen die de spiertonus beïnvloeden; door een neurochirurgische behandeling (stereotactische chirurgie) kunnen deze overheersende kernen worden uitgeschakeld. Vooral bij eenzijdige vorm heeft deze behandeling een goed resultaat.
