Ned. gemeente in de prov. Drenthe, 147,49 km2 (zand en veen), 12000 inw., 48 % n.h., 8 % geref., 6 % r.k., 6 % overige en 32 % g. kerkg.
Landbouw is hoofdmiddel van bestaan. Het zandgedeelte (deel van de Hondsrug) heeft gemengd, klein landbouwbedrijf; het veengedeelte vrijwel uitsluitend het grotere bedrijf. De gemeente omvat de hoofdplaats Exloo en de dorpen Odoorn, Valthe en Zandberg. Er zijn uitgestrekte (m.n. staats-)bossen (ca. 16,60 km2), met interessante plantengroei, een groot heideveld (natuurreservaat) en een schapenpark in ’tOdoornerbos. Er zijn overblijfselen van oude bewoning (hunebedden, Eppiesbergje, een grafheuvel, veenbruggen). De industrie produceert o.a. zuivel, plastic, confectie en chemicaliën.
