[Lat. wolf], m,.
1. lupus vulgaris, een chronische vorm van huidtuberculose;
2. lupus erythematodes, chronische huidafwijking, behorend tot de auto-immuunziekten.
Lupus vulgaris is een vorm van tuberculose van huid en slijmvliezen, die optreedt bij personen, die al een besmetting met de tuberkelbacterie hebben doorgemaakt en bij wie de huid of slijmvliezen vanuit de haard in het lichaam worden besmet. Vaak begint de afwijking in het neusslijmvlies, van waaruit de huid van neus en omgeving via de lymfvaten wordt aangetast. Ook kan het proces vanuit een doorgebroken tuberculeuze halslymfknoop of via bloedvaten verspreid worden. Lupus vulgaris is gekenmerkt door kleine roodbruine knobbeltjes, die al of niet schilferen of tot zweervorming overgaan. Het proces breidt zich zeer langzaam aan de rand uit, in het centrum treedt gedeeltelijke genezing op onder vorming van een litteken. Op den duur kan hierdoor en door aantasting van het kraakbeen van neus en strottehoofd ernstige misvorming optreden.
Lupus vulgaris begint meestal op jeugdige leeftijd. Tegenwoordig worden door de geringe kansen op besmetting met tuberculose, nieuwe gevallen van lupus vulgaris veel minder gezien dan vroeger. De therapie bestaat in een behandeling met isonicotinezuurhydrazide (INH). Lupus erythematodes (of lupus erythematosus) is ook een huidaandoening, maar heeft niets met tuberculose te maken. Deze huidafwijking heeft meestal een chronisch karakter. Er bestaat echter ook een ernstige subacute of acute vorm van, waarbij inwendige afwijkingen optreden, waarbij de huidafwijkingen soms zelfs geheel kunnen ontbreken. Deze gegeneraliseerde lupus erythematodes kan met ernstige aandoeningen van nieren, lever en andere organen gepaard gaan, en is meestal na enkele maanden of jaren dodelijk.
Men rekent het tot de auto-immuunziekten. De chronische vorm is gekenmerkt door scherp begrensde rode, schilferende plekken, gepaard gaande met littekenvorming, m.n. op de aan het licht blootgestelde huidgedeelten (gelaat, oren, handen). De behandeling van de chronische vorm bestaat voornamelijk uit toepassing van steroïdzalven. De acute vorm wordt wel met hormonen en/of anti-malariamiddelen behandeld.
