Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

jam

betekenis & definitie

[Eng.], v./m., een vruchtenconserve die wordt verkregen door hele of verkleinde vruchten met suiker te koken en te geleren.

(e) Jam kan worden bereid uit aardbeien, kersen, pruimen, bessen, bramen en frambozen voor zover het inheems fruit betreft. De rozebottel neemt een aparte plaats in, doordat zij een hoog vitamine Cgehalte heeft. Verder worden uitheemse vruchten als abrikoos, ananas, sinaasappel en oranje-appel gebruikt. De jam van citrusvruchten wordt gewoonlijk met marmelade aangeduid.

Men bereidt jam vooral uit vruchtenpulp, diepgevroren vruchten of ingeblikte vruchten. Door de aanwezigheid van alle eetbare delen van de vrucht onderscheidt jam zich van heldere gelei, die met vrijwel alleen het vruchtesap bereid wordt. In het algemeen maakt men in de oogstperiode een halffabrikaat, hetgeen later verwerkt wordt. Het koken vindt plaats in door stoom verhitte pannen of in vacuümketels. Bij de bereiding voegt men suiker en pectine toe. De hoeveelheid suiker in het eindprodukt is ca. 62 %.

Wettelijke voorschriften over de samenstelling van jam staan in het Ned. Jamen Limonadebesluit en in het Belg. besluit van de regent van 15.5.1945 met betrekking tot de eetwaren gemaakt of bereid met vruchten of plantaardige stoffen en soortgelijke eetwaren, gewijzigd door de KBs van 30.12.1960, 15.9.1967 en 28.9.1971. In Nederland en België onderscheidt men drie kwaliteiten. In Nederland: prima of extra jam, huishoudjam I en huishoudjam II; in België: zuiver fruit en suiker, huishoudconfituur en fantasieconfituur. Het verschil zit voornamelijk in de hoeveelheid edelof vulfruit, zuivere of onzuivere suiker en het al dan niet bijmengen van kleuren smaakstoffen. (In België is de toevoeging van kleurstoffen verboden door het Ministerieel Besluit van 30.8.1976, Stbl. 20.11.1976 tot vaststelling van de lijst van de in voedingswaren toegelaten toevoegsels). Appelen en pruimen worden daarbij als vulfruit beschouwd, de overige fruitsoorten als edelfruit. De kwaliteiten huishoudjam I en huishoudconfituur bevatten ook vulfruit, terwijl huishoudjam II en fantasieconfituur hoofdzakelijk op basis van vulfruit zijn gemaakt. Het toepassen van vulfruit moet op het etiket vermeld zijn.

Er wordt ook jam met een lager suikergehalte dan 62 % gemaakt. Deze mag niet als jam worden geëtiketteerd. Het suikergehalte (35-40 %) is te laag om voor voldoende conservering te zorgen. Men geeft de potten daarom een normale pasteurisatie, waardoor de inhoud na opening niet lang houdbaar is.

< >