Ned. familie van boekhandelaren, uitgevers en drukkers, 16e-17e eeuw. Louis Elsevier (*ca. 1547 Leuven, †1617 Leiden) werkte als boekbinder bij Plantijn in Antwerpen, maar vestigde zich in 1580 in Leiden, waar hij een boekbinderij en boekhandel begon; vanaf 1592 werkte hij ook als uitgever.
In 1586 werd hij pedel van de Academie. Zijn zoons Matthijs (*1564/65 Antwerpen, †6.12.1640 Leiden) en Bonaventura (*1583 Leiden, †17.9.1652 Leiden) zetten het bedrijf voort; de eerste werd in 1622 door zijn zoon Abraham (*14.4.1592 Leiden, †14.8.1652 Leiden) opgevolgd. Onder hun leiding kreeg het bedrijf internationale vermaardheid. Bekend werden de vanaf 1629 gepubliceerde uitgaven in klein formaat van Latijnse auteurs en de vanaf 1625 uitgegeven ‘Republieken’ of ‘Respublica-deeltjes’, die beschrijvingen van verschillende landen bevatten. Het Leidse bedrijf maakte gebruik van de drukkerij van Matthijs’ zoon Isaac (*11.3.1596 Leiden, †8.10.1651 Keulen), die vanaf 1616 een drukkerij had en in 1620 Academiedrukker werd; in 1625 deed hij de drukkerij aan Abraham en Bonaventura over. Deze werden in 1652 door hun zoons Jan (*?.2.1622 Leiden, †8.8.1661 Leiden) en Daniël (*14.8.1626 Leiden, †13.10.1680 Amsterdam) opgevolgd.
Louis II, zoon van Louis I, had zich in 1590-91 als boekhandelaar in ’s-Gravenhage gevestigd; zijn broer Joost had in Utrecht een boekhandel gesticht. Joosts zoon Louis in (*1604 Utrecht, †juni 1670 Leiden) vestigde zich in 1638 als boekhandelaar en uitgever en spoedig ook als drukker te Amsterdam en associeerde zich in 1655 met zijn uit de Leidse vennootschap getreden neef Daniël. Vanaf 1664 stond Daniël alleen aan de leiding van het Amsterdamse bedrijf; hij zette in Amsterdam de befaamde kleine uitgaven van klassieke auteurs voort. In 1681 werd het Amsterdamse bedrijf geliquideerd, in 1712 het Leidse.De typografische betekenis van de Elsevierdrukken is overschat; in de 19e eeuw heerste er onder Franse bibliofielen een elseviromanie, het verwoed verzamelen van de Elsevieruitgaven in klein formaat.
LITT. A. Willems, Les Elzevier (1880; suppl. door G. Berghman); D.W. Davies, The world of the Elseviers 1580-1712 (1954); S.L. Hartz, The Elseviers and their contemporaries (1955).
